بررسی توارث عوامل موثر بر روی کیفیت پخت برنج

برنج ( .Oryza sativa L) دومین محصول مهم غله در جهان می باشد که بطور مختص بوسیله انسان مصرف می شود. درحال حاضر بهبود در بالا بردن کیفیت برنج بسیار مورد توجه قرار گرفته شده است . آگاهی از ماهیت اثرات ژنی که در افزایش تولید و خصوصیات مربوط به کیفیت موثرند همیشه ما را در انتخاب روش های اصلاحی مو ثر و کارامد یاری می دهد. در این تحقیق از چهار واریته بنامهای SHZ-2، IR36 ،IR65 (واریته های خارجی) و ندا (واریته ایرانی ) که براساس تنوع ژنتیکی انتخاب گردیدند و در قالب تلاقی دای آلل (تلاقیهای دو طرفه) برای تعیین قابلیت ترکیب پذیری عوامل موثر بر کیفیت پخت (میزان آمیلوز ، درجه حرارت ژلاتینه شدن و غلظت ژل) و تعیین نحوه عمل ژن در کنترل آن ها مطالعات صورت گرفت . برای تولید بذور F1 همه ژنوتیپ ها در تمام ترکیبات ممکنه در تابستان ۱۳۸۳ در موسسه تحقیقات مازندران (آمل) بصورت تلاقی دای آلل کراس داده شدند. در مرحله بعدی بذو ر F1 و لاین های والدینی در یک طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند و مطالعات رویخصوصیات شیمیایی برای تمام صفات بوسیله تجزیه شیمیایی انجام شد. قدرت ترکیب پذیری صفات مورد مطالعه بوسیله روش های پیشنهادی گریفینگ و هیمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . تجزیه واریانس قابلیتهای ترکیب پذیری نشان داده است که میانگین مربعات مربوط به قابلیت ترکیبات عمومی و خصوصی برای تمام صفاتمعنی دار بوده است . تغییرات در قابلیت ترکیب عمومی وخصوصی والدین تلاقی ها و معنی دار بودن اثرات افزایشی و غیر افزایشی درتمام خصوصیات مورد بررسی در سطح 0/1 درصد معنی دار بود . همچنین برای تمام صفات واریانس افزایشی بیشتر از واریانس غیر افزایشی مشاهده شد . نتایج مطالعات بر اساس قابلیت ترکیب پذیری عمومی و میانگین والدها، ژنوتیپ های IR36 و SHZ-2 به ترتیب با قابلیت ترکیب عمومی منفی و مثبت معنی دار بعنوان والدهای مناسب جهت تلاقی بمنظور دستیابی به نتاجی با درجه حرارت ژلاتینه شدن متوسطمی باشند. آنالیز گرافیکی کواریانس ‐- واریانس هیمن نشان داده است که ارقام NEDA و IR36 با حداکثر ژنهای غالب برای صفت آمیلوز و رقم IR65 با حداکثر ژنهای مغلوب برای صفت فوق مکمل همدیگر در تلاقی در جهت دستیابی به نتاجی با آمیلوز متوسط بوده اند

کلیدواژه ها:

برنج ، کیفیت پخت ، ژلاتینه شدن