روابط بین صفات کیفی بذر کلزای پراسیداروسیک رشد یافته درگلخانه و مزرعه

در مورد روابط بین صفات کیفی بذر کلزای پراسیداروسیک که امروزه اهمیت زیادی در صنایع دارد، اطلاعات زیادی وجود ندارد . به همین علت، دو آزمایش در سال 2004-2003 در دانشگاه مانیتوبای کانادا انجام شد برای اینکار، ٥٠٩ ژنوتیپ کلزای پراسیداروسیک معمولی حاصل از یک پرو ژه اصلاح لاین ها ی کلزای پراسیداروسیک ابتدا در شرایط گلخانه در زمستان ٢٠٠٣ کشت شدند و حدود ٢ ماه بعد گیاهان را برداشت نموده و برخی از صفات کیفی بذر مانند میزان ها ی اسیداروسیک، روغن، پروتئین و گلیکوزینولات با استفاده از روش های NIRS در آزمایشگاه تعیین گردید . همبستگی صفات کیفی دانه کلزای پراسیداروسیک رشد یافته در گلخانه و در مزرعه مورد مقایسه قرار گرفتند. بین صفات کیفی بذر گیاهان رشد یافته در مزرعه و گلخانه تفاوت کاملا معنی داری (0/01>=p) وجود داشت . میزان ها ی روغن، پروتئین و اسیداروسیک دانه گیاهان رشد یافته در مزرعه به مراتب بیش از گلخا نه بود . در عین حال، میانگین میزان گل یکوزینولات بذرهای رشد یافته در گلخانه به صورت معنی داری بیشتر از بذرهای رشد یافته در مزرعه بود م این مبین تجمع آن در شرایط گلخانه می باشد. بین صفات کیفی بذرهای گیاهان رشد یافته در گلخانه و مزرعه همبستگی های بالایی وجود د اشت، ولی همبستگی بین اسیداروسیک و روغن هم در گلخانه و هم در مزرعه مثبت و کاملا معنی دار بود (0/01>=p). بین روغن و گیلیکوزینولات هر دو گروه گیاهان همبستگی منفی وجود داشت. بین میزان های پروتئین و گلیکوزینولات بذرهای رشد یافته در گلخانه همبستگی مثبت و کاملا معنی دار بود. ژنوتیپ های با اسیداروسیک و روغن بالا و پایین شناخته شدند . ژنوتیپ × HR Lolina دارای بالاترین میزان اسیداروسیک (59/4 درصد ) در شرایط مزرعه، ژنوتیپ HR499 × Kelsey دارای بالاترین میزان روغن (58/4 درصد) در شرایط مزرعه و ژنوتیپ MillenniUMO3 × 35-25RR-41-3 دارای کمترین میزان گلیکوزینولات (0/6 میکرومول در هر گرم ) در شرایط گلخانه بودند . در مجموع می توان میزان اسیداروسیک کلزایپراسیداروسیک را به میزان زیادی افزایش (جهت استفاده در صنایع ) و همزمان میزان گلیکوزینولات آن (جهت استفاده بصورت کنجاله ) را کاهش داد.

کلیدواژه ها:

کلزا ، پراسیداروسیک ، روغن ، پروتئین