تعیین آستانه خسارت یخ زدگی در مرحله گیاهچه ای ارقام چغندرقند

دراین تحقیق به منظور تعیین آستانه خسارت یخ زدگی، گیاهچه هفت رقم چغندرقند (شیرین، رسول، 436، 428، 276، 7233 و BR1) در داخل گلدان آماده شد و در مراحل مختلف رشد گیاهچه(کوتیلدونی، دوبرگی و چهار برگی ) تحت تیمار دما های یخ زدگی (صفر، ٢-‐ و ٤- درجه سانتی گراد ) و به مدت ٤ و ٨ ساعت در داخل اتاقک رشد قرارگرفتند. گیاهچه ارقام مورد بررسی در مزرعه نیز تهیه و در هر یک از مراحل رشدی ذ کر شده برگ هائی جدا شد و پس از انتقال به اتاقک رشد در معرض تیمار های یخ زدگی فوق الذ کر قرار گر فتند تا با نتایج آزمایش های گلخانه ای مورد مقایسه قرارگیرد . خسارت یخ زدگی در هر یک از آزمایش های فوق بصورت خسارت ظاهری (زنده یا مرده )، از طریق سنجش هدایت ا لکتریکی و فلورسنس از کلروفیل مورد ارزیابی قرار گرفت . نتایج تیمار یخ زدگی بر روی گیاهچه های تولید شده در گلخانه نشان داد که تیمارهای صفر، ٢‐- و ٤- درجه سانتی گراد (با میانگین مدت زمان اعمال ٤ و ٨ ساعت ) در داخل اتاقک رشد به ترتیب 0/5، 8 و 85 درصد خسارت ظاهری ایجاد کرد . تیمار های یخ زدگی بر روی برگ های جدا شده از مزرعه در اتاقک رشد نیز همین نتایج را با اختلاف های جزئی نشان داد به طوریکه رابطه بین درصد خسارت یخ زدگی بر روی بوته کامل تولید شده در گلدان و برگ های جدا شده از مزرعه بسیار معنی دار بود (**0.91=r). اندازه گیری فلورسنس از کلروفیل نیز به عنوان یک شاخص خسارت یخزدگی، نشان داد که با افزایش تنش یخ زدگی مقدار Fm (حداکثر فلورسنس ازکلروفیل) و Fv / Fm (کارایی فتوشیمیائی فتوسیستم II) کاهش می یابد و فلورسنس از کلروفیل شاخص مناسبی برای ارزیابیخسارت یخ زدگی در چغندرقند قبل از بروز علائم ظاهری می باشد . مراحل مختلف رشد گیاهچه چغندرقند نسبت به تیمار یخ زدگی واکنش م تفاوتی نشان دادند به طوری که مرحله دو برگی و مرحله چهار برگی به ترتیب حساسترین و متحمل ترین مرحله بودند . در بین ارقام مورد بررسی هر چند تفاوت زیادی از نظر آستانه های خسارت یخ زدگی مشاهده نشد، اما رقم BR1 حساسیت بیشتر و رقم 436 حساسیت کمتری نسبت به یخ زدگی داشت. در مجموع می توان آستانه خسارت یخ زدگی را برای ارقام چغندرقند مورد بررسی ٢‐- درجه سانتی گراد اعلام کرد، یعنی تا ٢-‐ درجه حتی به مدت ٨ ساعت خسارت اقتصادی وارد نمی شود اما کمتر از این دما خسارت به حدی است که تراکم مطلوب در مزرعه بدست نخواهد آمد.

کلیدواژه ها:

یخ زدگی ، گیاهچه ، چغندرقند