نقش صفات مورفولوژیک در مقاومت به خشکی در پنبه

ایجاد مقاومت به خشکی یکی از اهداف اصلاحی مهم است که در چند دهه اخیر فعالیت محققین و متخصصین به نژادی را به خود اختصاص د اده است زیرا معمولا گیاهان در طول دوره رشد خود در معرض دوره های متفاوت خشکی با شدتهای مختلف قرار می گیرند. در این رابطه آزمایشی به منظور بررسی نقش صفات مورفولوژیک در مقاومت به خش کی پنبه به صورت فا کتوریل در قالب طرح بلوک هایکاملا تصادفی در ٣ تکرار و ٤ مرحل ه نمونه برداری در مراحل غنچه دهی، گلدهی، غوزه دهی و باز شدن غوزه (برداشت ) در گلخانه دانشکده علوم زراعی دانشگاه کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان در سال 1382 انجام شد . فاکتورها شامل : پتانسیل های رطوبتی با سه سطح 1- (به عنوان شاهد)، 4- و 8- بار و 4 ژنوتیپ پنبه شامل بلغار 433 وسیندوز ٨٠ به عنوان ژنوتیپ های متحمل ونارابرای و H. A. R به عنوان ژنوتیپ های حساس به خش کی انتخاب شدند. زمانیکه ٥٠ درصد بوته ها در مراحل نمونه برداری قرار گرفتند . دمای برگ، ارتفاع بوته، تعداد گره، تعداد برگ، تعداد شاخه رویا و زایا، سطح ویژه برگ ، وزن مخصوص برگ و وزن خشک اندامهای هوایی به تف کیک اندازه گیری شد. نتایج نشان داد تنش خش کی دمای برگ را افزایش و طول ساقه را کاهش داد. تعداد شاخه رویشی و زایشی نیز تحت تنش تغییر کردند ولی این کاهش در کلیه مراحل معنی دار نبود. تعداد برگ، سطح برگ و وزن خشک اندامهای هوایی(برگ، ساقه و کل بوته ) با افزایش شدت تنش کاهش معنی داری یافت. ژنوتیپ های متحمل بلغار ٤٣٣ و سیندوز 80 نسبت به ژنوتیپ های حساس نارابرای و ،H. A. R از ارتفاع بلندتر، تعداد گره و برگ بیشتر، در نتیجه سطح برگ بزرگتری برخوردار بودند . بطور کلی مجموعه ای از صفات مورد ارزیابی که در هر دو گروه متحمل وحساس کمتر تحت تاثیر تنش قرار گرفت می تواند به عنوان صفات مقاومت به خش کی در برنامه های به ن ژادی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، پنبه ، صفات مورفولوژیک ، مقاومت به خشکی