بررسی واکنش مقاومت لاین های امیدبخش گندم نسبت به بیماری زنگ زرد در اردبیل

زنگ زرد با عامل Puccinia striiformis f. sp. Tritici از بیماریهای مهم قارچی گندم در سراسر دنیا بو یژه در نواحی آسیای مرکزی و غربی بوده و سالانه خسارتهای سنگینی به گندم وارد می سازد. اهمیت زنگ زرد از منطقه ای به منطقه ای دیگر متفاوت بوده و به شرایط آب و هوایی و ارقام مورد کشت بستگی دارد . ١٥ ژنوتیپ از لاین های گندم امیدبخش در اردبیل از سال زراعی 1383-1381 از نظر مقاومت به زنگ زرد ارزیابی شدند . هر ژنوتیپ در دو خط یک متری روی یک پشته و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت گردیدند . آزمایش تحت شرایط آبیاری افشانه و آلودگی مصنوعی با استفاده از مخلوط اسپور زنگ زرد و پودر تالک در هنگام غروبانجام گردید . یادداشت برداری در مرحله برگ پرچم زمانی که بیماری در ارقام حساس بخوبی ظاهر شده بود براساس درصد پوشش برگ طبق مقیاس اصلاح شده کب (Modified The Cobb s Scale ) و نیز واکنش گیاه به آلودگی (تیپ آلودگی ) طبق مقیاس رولفز و هم کاران انجام شد . سپس از ترکیب این دو ضریب آلودگی (Coefficient of infection = CI) محاسبه گردید . نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر تفاوت معنی دار بین لاین های آزمایش در سطح معنی دار ١% بود. در مقایسه میانگین ضرایب آلودگی لاین ها مشخص گردید که از بین ١٥ لاین و رقم بررسی شده لاین های C-81-1, C-81-2 ، C-81-12 و لاین C-81-15 (بعنوان لاین شاهد ) دارای بیشترین آلودگی بوده و بعنوان لاین ها ی حساس در نظرگرفته شدند و بقیه لاین ها از نظر میزان آلودگی در حد پایینی بوده و تفاوت معنی دار بین آن ها وجود نداشت بنابراین بعنوان لاین های نیمه مقاوم تا مقاوم انتخابشدند. لاین های مقاوم به منظور بررسی های بیشتر به موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج معرفی گردیدند.

کلیدواژه ها:

مقاومت به بیماری ، گندم ، زنگ زرد