تاثیر تنش خشکی بر جوانه زنی توده های شبدر

کشت توده های مقاوم به خشکی خصوصا در زمان جوانه زنی و استقرار گیاهچه ، از راههای عمده مقابله با شرایط کم آبی می باشد . به منظور بررسی عکس العمل توده های مختلف شبدر نسبت به تنش خشکی در شرایط جوانه زنی آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجراء گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل توده ۲۴ توده ) و غلظت های مختلف پلی اتیلن گلیکول ۶۰۰۰ در پتانسیل های 2-، 4-، 6-، و 8- بار (bar) بود. هر تکرار شامل یک پتری و محتوی 100 بذر بو د که در دمای ثابت ۲۵ درجه سانتیگراد نگهداری شد . پس از دو هفته، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه اندازه گیری شد. وزن خشک گیاهچه پس از خشک نمودن بذور در آون ۷۵ درجه سانتیگراد اندازه گیری شد . نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین توده های مورد مطالعه از لحاظ درصد جوانه زنی ، سرعت جوانه زنی ، طول ساقه چه، طول ریشه چه و وزن خشک گیاهچه اختلاف معنی دار وجود داشت . اثرات متقابل بین توده ها و سطوح مختلف خشکی نیز معنی دار بودند . بیشترین درصد جوانه زنی مربوط به توده های کردستان و 7 چین همدان و کمترین آن مربوط به پنج ه کلاغی (تهران ) و برسیم (تهران) بود. همچنین بیشترین درصد جوانه زنی در تیمار های اعمال شده، مربوط به تیمار شاهد و کمترین آن مربوط به تیمار پتانسیل 8- بار بود . توده های معمولی ، ۳ چین و نهاوندی در تیمار شاهد بیشترین درصد جوانه زنی را به خود اختصاص دادند . توده نه اوندی دارای بیشترین سرعت جوانه زنی و پنجه کلاغی (تهران ) و برسیم(تهران) دارای کمترین سرعت جوانه زنی بودند . بیشترین سرعت جوانه زنی مربوط به تیمار شاهد و کمترین آن مربوط به تیمار 8- بار بود. بلندترین طول ساقه چه مربوط به توده ۳ چین و کوتاهترین آن مربوط به تود ه برسیم (تهران) بود. تیمار های شاهد و 4- بار، بلندترین بلندترین طول ساقه چه را دارا بود . توده برسیم (تهران ) نیز در تمامی سطوح تنش طول ساقه چه پایین تری نسبت به بقیه توده ها داشت . بیشترین طول ر یشه چه مربوط به توده ۳ چین و برسیم (دزفول ) و کوتاهترین آن مربوط به توده برسیم (تهران ) بود . بلندترین طول ریشه چه، مربوط به تیمار شاهد و کوتاهترین آن مربوط به پتانسیل 8- بار بود . بیشترین وزن خشک گیاهچه مربوط به توده برسیم (مقاوم به سرما ) و کمترین آن مربوط به توده ۷ چین کرمانشاه بود . تیمار شاهد کمترین و تیمار های 6- و 8- بار بیشترین وزن خشک گیاهچه را داشتند. توده برسیم (مقاوم به سرما ) در تمامی سطوح تنش بالاترین وزن خشک گیاهچه را دارا بود . خوشه بندی عکس العمل توده ها به تنش خشکی بر اساس صفات مورد مطالعه نشان داد که توده های ایرانی ، بروجردی، نهاوندی، بصیری ، کردستان ، ۷ چین همدان ، معمولی و هراتی در یک گروه قرار گرفته و مقاومت بیشتری در صفات مورد مطالعه نسبت به سایر توده ها داشتند . نتایج آزمایش نیز نشان داد کهتوده ها در مرحله جوانه زنی، عکس العملهای متفاوتی از لحاظ صفات مورد مطالعه به سطوح مختلف خشکی نشان دادند و امکان انتخاب توده های مقاوم به خشکی برای کشت مستقیم یا استفاده در برنامه هایاصلاحی وجود دارد.

کلیدواژه ها:

شبدر ، جوانه زنی ، شبدر