ارزیابی شاخص های تحمل به خشکی در ژنوتیپ های چغندرقند در شرایط تنش ملایم و شدید

این طرح با هدف تعیین بهترین شاخص های تحمل به خشکی جهت شناسایی میزان حساسیت و تحمل به خشکی ژنوتیپ های چغندرقند از سال 1381 به مدت دو سال در ایستگاه زرقان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس و از سال 1381 به مدت سه سال در ایستگاه مهندس مطهری کمال آباد کرج اجرا گردید . آزمایش به صو رت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا شد . کرت اصلی سه شرایط بدون تنش ، تنش ملایم و تنش شدید به ترتیب به میزان 100% ، 75% و 50% نیاز آبی گیاه و در کرت های فرعی 10 ژنوتیپ قرار داشتند . شاخص های تحمل به تنش (STI)، تحمل به خشکی (TOL)، حساسیت به تنش (SSI)، میانگین هندسی بهره وری(GMP) ، میانگین حسابی بهره وری (MP)، میانگین هارمونیک (HARM) و شاخص نسبت افت عملکرد (S) با استفاده از عملکرد قند در شرایط واجد تنش و بدون تنش محاسبه گردیدند . همبستگی عملکرد قند در شرایط واجد تنش و بدون تنش با شاخص ها نشان د اد که در زرقان و در شرایط تنش ملایم و شدید شاخص های MP ،GMP ،STI و HARM و در کرج در تنش ملایم شاخص های MP ،GMP ،STI و HARM و در تنش شدید شاخص های GMP ،STI و HARM، مناسب ترین شاخص ها به شمار می روند . با توجه به زاویه حاده بین شاخص های انتخاب در نمودار بای پلات، مشخص گردید که شاخص های HARM ،STI ،MP و GMP علاوه بر همبستگی مثبت و بالا با عملکرد قند در شرایط بدون تنش و واجد تنش با یکدیگر نیز همبستگی مثبت و بالایی دارند و حدودا به عنوان بهترین شاخص ها شناخته شدند. همچنین وجود همبستگی بالا بین سه شاخص SSI ،TOL و S در نمودار مشهود بود. در نمودار بای پلات، توزیع ژنوتیپ ها در فضای بای پلات وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ ها را از نظر واکنش به تنش خشکی نشان داد.

کلیدواژه ها:

تنش ، شاخص های تحمل به تنش و چغندر قند