ارزیابی توانایی رقابت ژنوتیپهای پیشرفته جو در تراکمهای مختلف با علفهای هرز در شرایط دیم در کرمانشاه

به منظور ارزیابی توانایی رقابت ژنوتیپ های پیشرفته جو در تراکم های مختلف با علف های هرز در شرایط دیم، آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 1384-1385 در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم ایستگاه سرارود - کرمانشاه اجرا شد . فاکتورها شامل 1- ژنوتیپ با پنج سطح (چهار ژنوتیپ پیشرفته جو ورقم سرارود – یک به عنوان شاهد)، 2- تراکم بذر، با سه سطح (350، 400 و 450 بذر در مترمربع) و 3- تداخل علف هرز با دو سطح: (وجود و عدم وجود علف هرز) بودند. صافت عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه، تعدا دانه در سنبله، تعداد ساقه در مترمربع، تعداد پنجه، ارتفاع بوته در مرحله ساقه رفتن، طول برگ پرچم، شاخص برداشت، درصد رطوبت باقی مانده خاک در اواخر مرحله گلدهی، تراکم علفهای هرز، وزن خشک علفهای هرز در مترمربع، شاخص تحمل تداخل علف هرز و شاخص رقابت مورد بررسی قرار گرفتند. طبق نتایج تجزیه واریانس داده ها برای عملکرد دانه مشخص شد که اثر اصلی ژنوتیپ معنی دار بوده و سایر اثرات اصلی و متقابل معنی دار نمیباشد. مقایسه میانگین ژنوتیپها نشان داد که ژنوتیپها نشان داد که ژنوتیپ های 1.3/ Alpha/Durra Roho//Alger/Ceres و Lignee 131/3/4679/105/YEA168.4 دارای بالاترین عملکرد دانه در هر دو شرایط وجود و عدم وجود علف هرز بودند که در شرایط بدون علف هرز ژنوتیپ Roho//Alger/Ceres 362-1 /Alpha/Durra1.3 بهترین عملکرد و در شرایط وجود علف هرز ژنوتیپ Lignee 131/3/4679/105/YEA168.4 بیشترین عملکرد را داشته است . این ژنوتیپها همچنین دارای شاخص تحمل تداخل علف هرز بیشتری نسبت به شاهد بودند. بر اساس شاخص رقابت، ژنوتیپ های 1.3/Alpha/Durra Roho//Alger/Ceres و Lignee 131/3/4679/105/YEA168.4 به همراه زقم شاهد آزمایش از توا ن رقابت بالایی با علفهای هرز برخوردار بودند که در این بین توان رقابت ژنوتیپ Alpha/Gumhuriybt//Sonja بیشتر از سایر ژنوتیپ ها، اما عملکرد آن عملا از سایر ژنوتیپ ها پایین تر بود . همچنین از لحاظ تعداد ساقه در مترمربع، ژنوتیپ Lignee 131/3/4679/105/YEA168.4 واز نظر ارتفاع بوته در اواسط1.3 /Alpha/Durra Roho//Alger/Ceres برتر از شاهد آزمایش بودند. تیمار 450 بذر در مترمربع از نظر عملکرد دانه، تعداد ساقه در واحد سطح و ارتفاع بوته در اواسط مرحله ساقه رفتن، برترین تراکم بذر بود . در نهایت با توجه به اهمیت صافت عملکرد دانه در هر دو شرایط وجود و عدم وجود علف هرز و شاخص تحمل تداخل علف هرز، ژنوتیپ های 1.3/Alpha/Durra Roho//Alger/Ceres و Lignee 131/3/4679/105/YEA168.4 قابل گزینش است.

کلیدواژه ها:

جو ، تراکم بذر ، علف هرز ، رقابت و دیم