اثر آللوپاتی پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis) بر گندم (Triticum aestivum)

با توجه به اهمیت علف هرز پیچک صحرایی در مزارع گندم، این آزمایش به منظور ارز یابی اثرات آللوپاتیک عصاره ی حاصل از اندام های مختلف در غلظت های متفاوت عصاره این علف هرز بر جوانه زنی، رشد و عملکرد گندم به صورت فاکتوریل در سه تکرار در سال 1386 اجرا گردید . تیمارهای آزمایشی شامل عصاره ی حاصل از اندام های مختلف پیچک صحرایی در پنج سطح عص اره ی عاری از علف هرز (شاهد)، عصاره ی برگ، عصاره ی ساقه،عصاره ی ریشه و عصاره ی کل گیاه و غلظت های مختلف عصاره ی حاصل از اندام های علف هرز در چهار سطح عصاره با غلظت 1 به 5، عصاره با غلظت 1 به 10 ، عصاره با غلظت 1 به 15 و عصاره با غلظت 1 به 20 بود. تجزیه واریانس نتایج حاصل از بررسی آزمایشگاهی در مرحله جوانه زنی نشان داد که اثر فاکتورهای اصلی و اثر متقابل آن ها بر تمام صفات مورد بررسی معنی دار بود. تیمارهای عصاره منجر به کاهش جوانه زنی و مولفه های آن نسبت به شاهد شد. بیشترین اثر کاهشی بر مولفه های جوانه زنی مربوط به عصاره ی ریشه بود . عصاره ی ریشه و کل اندام ها با غلظت 1به 5 کاملاً از جوانه زنی بذور گندم ممانعت کردند . عصاره ی برگ نیز صفات طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک گیاهچه و درصد جوانه زنی را به ترتیب 99/41 ، 96/98، 100 و 98/64 درصد کاهش داد. تجزیه واریانس نتایج حاصل از بررسی گلخانه ای نیز اثر معن یدار فاکتورهای اصلی و متقابل را در برخی از صفات مورد بررسی نشان داد. در غلظت های پایین، عصاره ی برگ و در غلظت های بالا، عصاره ی ریشه بیشترین تاثیر را برصفات مورد بررسی داشتند . افزایش غلظت عصاره نیز از 1/20 تا 1/5 کاهش مع نی داری را در کلیه صفات به وجود آورد . میزان کاهش ارتفاع بوته، طول سنبله، طول پدانکل، تعداد دانه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه نسبت به شرایط شاهد در تیمار با غلظت های 5به 1 به ترتیب 56/99 و 50/44، 62/4، 76/17، 94/66 و 99/01 درصد بود. علف هرز پیچک صحرایی با تولید مواد شیمیایی واجد خاصیت آللوپاتیک می تواند جوانه زنی و رشد و عملکرد گندم را شدیداً تحت تاثیر قرار داده و منجر به کاهش سبز مزرعه و رشد نامطلوب و کاهش عملکرد آن شود.

کلیدواژه ها:

آللوپاتی ، پیچک صحرایی ، جوانه زنی ، گندم و غلظت عصاره