بررسی عملکرد دانه در کشت مخلوط افزایشی سورگوم: لوبیا چشم بلبلی در شرایط کم آبیاری

به منظور ارزیابی عملکرد سورگوم و لوبیا چشم بلبلی در کشت مخلوط افزایشی در شرایط کم آبیاری، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه آموزشی- پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در دولت آباد کرج به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به اجرا گذاشته شد . سطوح مختلف آبیاری در کرت های اصلی در چهار سطح : IR1: آبیاری کامل (شاهد)، IR2: تنش ملایم در دو مرحله ر ویشی و زایشی، IR3: تنش ملایم در مرحله رویشی و شدید در مرحله زایشی، IR4: تنش شدید در مرحله رویشی و ملایم در مرحله زایشی و الگوی کشت در کرت های فرعی در پنج سطح : S1: کشت خالص سورگوم با وجین کامل، S2: سورگوم + 15 درصد لوبیا چشم بلبلی، S3: سورگوم + 30 درصد لوبیا چشم بلبلی، S4: سورگوم + 45 درصد لوبیا چشم بلبلی، S5: کشت خالص سورگوم بدون وجین علف های هرز در نظر گرفته شدند . بیشترین عملکرد سورگوم بعد از شاهد در شرایط تنش ملایم در مرحله رویشی و زایشی (IR2) به دست آمد. در بین الگوهای کشت، پس از تیمار سورگوم خالص با وجین، تیمار سورگوم + 45 درصد لوبیا چشم بلبلی بیشترین عملکرد را داشت و اعمال همین تیمار در شرایط تنش ملایم (IR2) کمترین صدمه را بر میزان عملکرد وارد نمود . بیشترین عملکرد دانه لوبیا چشم بلبلی از تیمار S4 به دست آمد . در این آزمایش می توان تیمار سورگوم + 45 درصد لوبیا چشم بلبلی را به عنوان بهترین ترکیب کشت به منظور استفاده بهتر از منابع و عملکرد بیشتر توصیه نمود . با توجه به کمبود آب در کشور، وسعت مناطق خشک و نیمه خشک در ایران و کاهش نسبی قابل قبول عملکرد دانه درقبال صرفه جویی موثر آب در تیمار تنش ملایم IR2، می توان این نظام آبیاری را به عنوان بهترین روش کم آبیاری برای تولید دانه در کشت مخلوط افزایشی سورگوم و لوبیا چشم بلبلی معرفی کرد.

کلیدواژه ها:

سورگوم ، لوبیا چشم بلبلی ، کشت مخلوط افزایشی و کم آبیاری