بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و پایداری عملکرد در ارقام پنبه از طریق روش های پارامتری

فنوتیپ گیاه ، بروز ظاهری ژنوتیپ در واکنش به محیط است و اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط، بیانگر تفاوت در پاسخ فنوتیپی ژنوتیپ ها به تغییرات محیط است . بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط به منظور آزاد سازی ارقام پایدار جدید و سازگار به چندین محیط ، حائز اهمیت است . به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد وش در ژنوتیپ های امید بخش پنبه ، هشت رقم پنبه به همراه دو شاهد (ساحل و ورامین) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در نه ایستگاه تحقیقات کشاورزی کشور به مدت دو سال متوالی ( 1385 و 1384 ) مورد بررسی قرار گرفتند . تجزیه واریانس ساده و مرکب، نشان دهنده تفاوت های ژنتیکی بین عملکرد ژنوتیپ ها بود . نتایج مربوط به تجزیه واریانس مرکب، وجود تفاوت های معنی داری بین ژنوتیپ ها و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط را نشان داد . به دلیل معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، جهت تعیین پایداری ژنوتیپ ها از روش های پایداری پارامتری استفاده شد . نتایج حاصل از این روش ها متفاوت بود . رقم تبلادیلا بر اساس عملکرد ژنوتیپ ها و میانگین مربعات انحراف از خط رگرسیون و ضرایب رگرسیونی (bi و Bi ) با متوسط عملکرد 3419 کیلوگرم در هکتار بعنوان پایدار ترین رقم با عملکرد خوب برای کلیه مناطق مورد آزمایش در کشور شناسایی و معرفی گردید. ارقام چکوروا و ساحل نیز بعنوان ارقامی با پایداری مطلوب و عملکر د متوسط (پایداری عمومی ) رتبه های بعدی پایدارترین ژنوتیپ ها با سازگاری عمومی خوب را کسب نمودند.

کلیدواژه ها:

پنبه ، اثر متقابل ژنوتیپ × محیط ، پایداری و عملکرد