بررسی ارتباط شاخصهای فیزیولوژیک رشد با عملکرد دانه ارقام جو دیم در مناطق سرد استان مرکزی

برنامه ریزی برای افزایش عملکرد گیاهان زراعی مستلزم شناخت دقیق وصحیح از روند فرایندهای فیزیولوژیکی کنترل کننده عملکرد است . به منظور بررسی ارتباط شاخص های فیزیولوژیک رشد با عملکرد دانه پنج رقم جو دیم شامل پائیزه سهند، سرارود 1، یسیوی با رقم ماکویی و توده محلی جو دیم بهاره در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه خرمدشت (خمین) و فرمهین (تفرش) در سال زراعی 86-85 مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد ، تاخیر در وقوع بارندگی های پاییزه و همچنین کشت بهاره جو دیم باعث کندی روند افزایش شاخص سطح برگ گردید، بطوریکه ارقام پاییزه نسبت به ارقام بهاره به شاخص سطح برگ بالاتری رسیدند . سه رقم پاییزه مورد مطالعه از نظر شاخص های فیزیولوژیک اختلاف قابل توجهی با هم نداشتند .وقوع بارندگی در منطقه فراهان در مهر ماه باعث شد شاخص سطح برگ به 4/07 و در منطقه خمین در اثر تاخیر در بارندگی حداکثر به 2/52 رسید. سرعت جذب خالص در توده بهاره به علت تراکم کمتر در اوایل دوره رشد نسبت به ارقام پاییزه بالاتر بود. بررسی روند تغییرات نسبت وزن برگ در پنج رقم در دو منطقه نشان داد که این صفت تحت کنترل ژنتیکی بوده بطوریکه این شاخص از عدد یک گرم برگ بر یک گرم ماده خشک کل تا حدود 0/2 تغییرات نشان داد . بررسی روند تغییرات ماده خشک کل محصول نشان داد که در منطقه فراهان ارقام مختلف توانسته اند حداکثر تا حدود 800 گرم در متر مربع ماده خشک ساخته و ذخیره نمایند . حداکثر تولید ماده خشک منطقه خمین تا حدود 460 گرم در متر مربع رسید .ارقام پاییزه با استفاده از دوره زمانی طولانی تر برای رشد تو انستند پتانسیل رشد بهتری از خود نشان داده و در نهایت با جذب درجه حرارت های بیشتر و استفاده از منابع غذایی خاک و آب،ماده خشک بیشتری تولید و ذخیره نمایند و در نتیجه به پتانسیل بالاتری از عملکرد برسند.

کلیدواژه ها:

شاخص های فیزیولوژیک ، عملکرد دانه و جو