روابط لاین های ذرت ایرانی با لاین های استاندارد و انتساب آن ها به گرو ه های هتروتیک شناخته شده

توسعه و ایجاد لاین ها و رقم های پرمحصول در ذرت به گزینش والدین و تعیین گروه های هتروتیک بستگی دارد. هدف از این تحقیق ارزیابی تنوع ژنتیکی و تعیین گروه های هتروتیک در لاین های ذرت ایرانی بود . بنابر این تلاقی های دای آلل بین 14 لاین ذرت ایرانی زیر از منابع مختلف ژنتیکی صورت گرفت. لاین های B73 و A679 از گروه ریدیلودنت، لاین های K18 ،Mo17 و K19/1 از گروه لنکستر شور کراپ، لاین های K3653/2 ،K3640/5 ،K3615/2 و K3651/1 از لاین های استخراجی از رقم سنتتیک دیررس و لاین های K3545/6 ،K3544/1 ،K3547/5 ،K166B و K3493/1 از ذخایر توارثی سیمیت بودند. 14 لاین همراه با 91 هیبرید حاصل از تلاقی دای آلل آنها (بدون تلاقی های متقابل) در سال زراعی 1385 در مزرعه مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند . طرح مورد استفاده بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود که برای یکنواختی هر تکرار به دو بلوک شکسته شد . بر( اساس تجزیه واریانس تفاوت بین ژنوتیپ ها برای کلیه صفات معنی دار بود. اثر ژنوتیپ ها با استفاده از تجزیه دای آلل به روش 2 و مدل 1 گریفینگ ( 1956به اثرهای ترکیب پذیری عمومی و خصو صی تفکیک گردید . اثرهای افزایشی و غیر افزایشی هر دو در کنترل صفات عملکرد دانه، وزن 100 دانه، وزن دانه در بلال، ارتفاع بوته، ارتفاع بلال و طول بلال مؤثر بودند. بر اساس مقادیر ترکیب پذیری خصوصی هیبریدها و هتروزیس نسبت به میانگین والدین، بیشترین فاصله ژنتیکی بین لاین های منتسب به دو گروه لنکستر شور کراپ و ریدیلودنت و نیز بین لاین های استخراجی از رقم سنتتیک دیررس با لاین های ذخایر توارثی سیمیت وجود داشت . نتایج نشان دادند که برای ژرم پلاسم لاین های ذرت ایرانی علاوه بر دو گروه هتروتیک شناخته شده لنکستر شور کراپ و ریدیلودنت باید گروه های هتروتیک دیگر بر اساس داده های مورفولوژیکی و مولکولی تعیین شود.

کلیدواژه ها:

ذرت ، هتروزیس ، دای آلل و گروه های هتروتیک