بررسی لاین های امید بخش عدس در شرایط تنش و بدون تنش خشکی

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی لاین های امید بخش عدس، غربال کردن شاخص های کمی مقاومت به خشکی و شناسایی لاین های متحمل به خشکی، 11 رقم و لاین امید بخش عدس بهمراه یک ژنوتیپ محلی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط تنش خشکی (دیم) و بدون تنش خشکی (آبی) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفتند . بر مبنای عملکرد آبی (YP) و دیم (YS)، شاخص های کمی مقاومت به خشکی از قبیل میانگین بهره وری (MP) ، شاخص تحمل (TOL)، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، میانگین هارمونیک (HARM)، شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص تحمل تنش (STI) محاسبه شدند . بررسی شاخص های کمی مقاومت به خشکی با توجه به مقادیر میانگین و ضرایب همبستگی ساده این شاخص ها با عملکرد دانه در هر دو محیط آبی و دیم، شاخص های GMP ،HARM ،MP و STI به عنوان شاخص های مناسب ارزیابی واکنش ژنوتیپ های عدس به تنش خشکی، با شدت تنش (SI=0/29) انتخاب شدند . در نمودار سه بعدی با توجه به این شاخص ها و عملکرد دانه در شرایط دیم و آبی، ژنوتیپ های ILL 9893 ،ILL8095 و ILL6031 به عنوان ژنوتیپ های پرمحصول و متحمل به تنش خشکی تشخیص داده شدند . نمودار چند متغیره بای پلات نشان داد که ژنوتیپ های ILL 9893 ،ILL8095 و ILL6031 در مجاورت بردار های مربوط به شاخص های (MP)، (GMP) ،(HARM) و (STI) قرار دارند . همچنین توزیع لاین ها در فضای بای پلات وجود تنوع ژنتیکی بین لاین ها از نظر تحمل به تنش خشکی را نشان داد. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای بر اساس شاخص های فوق نشان داد که بیشترین فاصله ژنتیکی بین لاین های متحمل به خشکی با عملکرد بالا (ILL و 6031 ILL 9893 ،ILL 8095) و لاین های حساس به خشکی و کم محصول ( ILL 1878 ،ILL 9832 ،ILL8173 و ILL 8146) می باشد.

کلیدواژه ها:

عدس ، عملکرد ، شاخص های حساسیت و تحمل به خشکی ، بای بلات و تجزیه خوشه ای