مقایسه بنیه بذر (ویگور) با سه روش برادبیر، درصد جوانه های نرمال و میزان EC (نشت مواد بذری) در ارقام مختلف آبی و دیم گندم

به منظور بررسی بنیه بذر در ارقام مختلف آبی و دیم گندم در شرایط آزمایشگاهی، آزمایش ی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه رقم آبی (گاسپارد، بزوستایا و کاسکوژن) و سه رقم دیم (سبلان، سرداری و آذر- 2) در 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش بنیه بذر با سه روش برادبیر، درصد جوانه های نرمال و میزان نشت مواد با اندازه گیری EC مورد مقایسه قرار گرفتند . همچنین در جوانه های نرمال طول کلئوپتیل، طول ریشه، تعداد ریشه و طول برگ نیز اندازه گیری شدند . نتایج این آزمایش نشان داد با توجه به جدول تجزیه واریانس برای تمام 6 رقم مورد بررسی بین صفات و سه روش اندازه گیری بنیه یا ویگور بذر اختلاف معن ی دار یا خیلی معنی داری و جود دارد . با توجه به جدول مقایسه میانگین در مورد سه روش اندازه گیری ویگور بذر مشخص شد که برای هر سه رقم دیم و دو رقم آبی گاسپارد و بزوستایا مجموعاً برای 5 رقم روش جوانه های نرمال با روش یا فرمول بنیه بذر برادبیر مطابقت وجود دارد . ولی بین EC (نشت مواد بذری) با دو روش دیگر فقط برای دو رقم ارتباط مشاهده گردید. به نظر می رسد دو روش جوانه های نرمال و فرمول برادبیر آزمون مناسبی برای اندازه گیری بنیه بذر باشند. همان طوری که ارقام گاسپارد و بزوستایا از ارقام آبی رقم سرداری از بین ارقام دیم در دو روش جوانه های نرمال و فرمول بنیه بذر برادبیر در گروه برتر قرار گرفته اند. برای صفات مورد بررسی نیز (به غیر از تعداد ریشه ها) نسبت به ارقام دیگر برتری نشان دادند. ولی ارقام دیم سبلان و آذر 2 و رقم کاسکوژن از ارقام آبی برای بنیه بذر در گروه دوم (b) قرار گرفتند . برای ارقام آبی گاسپارد و بزوستایا با بنیه بذر بیشتر، طول کلئوپتیل، طول ریشه و طول اولین برگ نیز بیشتر مشاهده شد. ولی برای ارقام دیم رقم سرداری با بالاترین بنیه بذر (طبق فرمول برادبیر) و درصد جوانه های نرمال با بیشترین طول کلئوپتیل داشت و برای صفات تعداد ریشه و طول برگ در گروه یکسان قرار گرفته اند . اطلاعات به دست آمده نشان دادند که ارقام دیم نسبت به ارقام آبی دارای طول کلئوپتیل بیشتری می باشند این موضوع توانایی بالای جوانه زنی ارقام دیم را در اعمال کشت شده نسبت به ارقام آبی نشان می دهد. طول ریشه نیز در ارقام دیم نسبت به ارقام آبی بیشتر بوده است که این عمل ارقام دیم را قادر ساخته است در شرایط تنش یا کمبود آب، رطوبت را از اعمال بیشتری جذب و در اختیار گیاه قرار می دهد. ولی میانگین تعداد ریشه در ارقام آبی بیشتر از ارقام دیم بوده است که نشان دهنده جذب سریع آب از لایه سطحی خاک و انتقال آن به داخل گیاه می باشد. نتایج نشان داد که با توجه به درصد جوانه زنی و محاسبه بنیه بذر به روش برادبیر، ویگور بذر در ارقام آبی با صفات طول کلئوپتیل، تعداد ریشه و طول اولین برگ و در ارقام دیم طول کلئوپتیل بیشتر در ارتباط می باشد و آزمونهای مناسبی برای ارزیابی این صفات می باشند.

کلیدواژه ها:

ویگور ، روش برادبیر ، گندم آبی و دیم