بررسی اثر تنش یخ زدگی برنشت الکترولیت ها در ژنوتیپ های تریتیکاله در مشهد

به منظور بررسی اثر تنش یخ زدگی بر نشت الکترولیت ها در ارقام تریتیکاله این آزمایش در سال 1386 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد ، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط کنترل شده به اجرا درآمد. تیمارها شامل هفت رقم تریتیکاله و شش تیمار دمائی ( 0، 4-، 8-، 12-، 16- و 20- درجه سانتی گراد) در نظر گرفته شدند . گیاهان تا مرحله دو برگی در داخل اطاقک رشد یافته و سپس شرایط عادت دهی به سرما را به مدت سه هفته بر آن ها اعمال شد. سپس گیاهان به فریزر ترموگرادیان منتقل شده و در معرض دماهای یخ زدگی قرار گرفتند. EC حداکثر نیز در دمای 70- درجه سانتیگراد تعیین شد . میزان پایداری غشاء سیتوپلاس می ژنوتیپ ها با استفاده از نشت الکترولیت ها مورد ارزیابی قرار گرفت ، وسپس دمایی که باعث 50 درصد نشت می شود (LT50) تعیین گردید . نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که اثرات رقم و دماهای یخ زدگی بر کلیه صفات مورد مطالعه معنی دار است ولی تفاوتی از لحاظ درصد نشت الکترولیت در طوقه بین ارقام تریتیکاله دیده نشد . کاهش دما سبب افزایش میزان نشت الکترولیتها در کلیه ارقام مورد بررسی گردید. کمترین درصد نشت در برگ و طوقه در دمای صفر درجه (به ترتیب 21 و 29 درصد) و بیشترین درصد نشت در برگ و طوقه در دمای 20- درجه سانتیگراد (به ترتیب 88/5 و 64/6 درصد) مشاهده شد. کمترین درصد نشت از برگ و طوقه را رقم ET-83-20 داشت(به ترتیب 47/3 و 41/2 درصد) در حالیکه بیشترین درصد نشت برگ و طوقه در ارقام ET-79-17 و جوانیلو- 92 (به ترتیب 55/5 و 44/8 )مشاهده شد. از نظر LT50 برگ و طوقه ارقام ET-83-18 و جوانیلو-92 به ترتیب با 13/6- و 13/9- درجه سانتی گراد نسبت به سایر ارقام تحمل به یخ زگی بالاتری نشان دادند.

کلیدواژه ها:

تنش یخ زدگی ، نشت الکترولیت و ارقام تریتیکاله