بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزا (Brassica napus L.) در شرایط تنش خشکی ابتدا و انتهای فصل در منطقه سیستان

به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزا تحت تاثیر تنش خشکی ابتدا و انتهای فصل رشد در منطقه سیستان آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار دردو سال زراعی 1384 و 1385 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک – زابل انجام شد.از بین 16 رقم ارزیابی شده در سال اول در شرایط رطوبتی مختلف 9 ژنوتیپ که از جهت عملکرد و دیگر صفات مطلوب در شرایط تنش و بدون تنش از دیگر رقم ها بهتر بودند، انتخاب ودر سال دوم در سه آزمایش جداگانه در شرایط بدون تنش تنش خشکی قبل از گرده افشانی و تنش خشکی بعداز گرده افشانی ارزیابی شدند . هر کرت شامل 6خط به طول 5متر و فاصله 20 سانتی متر بود .کاشت با دستگاه بذر کار وینتراشتایگر انجام شد . در طول دوره رشد یاداشت برداری ثبت گردید . نتایج نشان داد که ژنوتیپ ها در شرایط بدون تنش و تنش اختلاف معنی دار از حیث عملکرد دانه و اجزا عملکرد داشتند.متوسط تولید دانه ژنوتیپ های کلزا در شرایط بدون تنش 4074 در شرایط تنش خشکی ابتدای فصل 3227 کیلوگرم ودر شرایط تنش خشکی انتهای فصل 2979 کیلوگرم در هکتار بود. که نشان می دهد در تنش خشکی انتهای فصل اثر شدت تنش در جهت کاهش تولید برجسته می باشد . تعداد خورجین در بوته از 290 به 229 در شرایط تنش ابتدای فصل به 238 خورجین در شرایط تنش خشکی انتهای فصل، تعداد دانه از 25 دانه در شرایط نرمال به 24 دانه در شرایط تنش ابتدای فصل و به 22 دانه در شرایط تنش انتهای فصل و وزن هزار دانه از 3/45 گرم به 3/37 و 2/75 گرم به ترتیب در شرایط تنش ابتدای فصل و تنش انتهای فصل کاهش یافت. بالاترین عملکرد دانه در شرایط تنش خ شکی وعدم تنش به هیبریدهای هایولا 401 ، هایولا 420 ، هایولا 308 رقم آزادگرده افشان RGS003 و ژنوتیپ 308 تعلق داشت. همچنین مقادیر شاخص های GMP،STI و MP برای ژنوتیپ های فوق بیش از سایر ژنوتیپ ها بود.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ابتدا و انتهای فصل ، کلزا ، عملکرد و اجزای آن