تجزیه و تحلیل همبستگی و علیت عملکرد دانه و صفات وابسته به آن درتریتیکاله

این بررسی به منظور تجزیه و تحلیل همبستگی های بین عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در 13 ژنوتیپ تریتیکاله در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال های زراعی 88-1387 اجراء گردید. عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک، طول دوره پر شدن دانه و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی داری نشان می دهد. همبستگی میان عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت بیش از همبستگی میان سایر صفات بود. در میان اجزای عملکرد، وزن هزاردانه همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه داشته ولی همبستگی معنی داری با تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در واحد سطح مشاهده نگردید. نتایج رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که در مجموع دو صفت از عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت از بین صفات مورد مطالعه بیشترین تأثیر را بر عملکرد دانه داشتند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که بیشترین اثر مستقیم را تعداد سنبله در متر مربع و شاخص برداشت به ترتیب 63/0 و 55/0 بر عملکرد دانه دارد. بیشترین اثر غیرمستقیم منفی مربوط به تعداد سنبله در متر مربع از طریق تعداد دانه در سنبله (521/0-) می باشد. نتایج تجزیه علیت مبین این موضوع است که دررابطه با عملکرد دانه ژنوتیپ هایجدید تریتیکاله مورد بررسی صفات شاخص برداشت تعداددانه درسنله تعدادسنبله درمتر مربع و وزن هزاردانه اثرات مستقیم و مثبت برعملکرد داه داشته و هرگونه فعالیت اصلاحی یا زراعی درجهت بهبود این صفات می تواند موجب افزایش عملکرد شود.

کلیدواژه ها:

همبستگی ، علیت ، اثر مستقیم ، اثر غیرمستقیم و تریتیکاله