بررسی همبستگی عملکرد دانه با اجزای آن در تریتیکاله تحت شرایط دیم

تریتیکاله به دامنه وسیعی از شرایط اقلیمی متفاوت سازگاری دارد. همین مهم آن را به عنوان یک گیاه شاخص در میان غلات معرفی میکند. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان (خراسان شمالی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و بر روی 16 ژنوتیپ تریتیکاله اجرا شد. هرکرت شامل 6 ردیف 5 متری با فاصله ردیف 25 سانتیمتر و تراکم بوته 300 تا 400 بوته در متر مربع بود. در طول فصل رشد و بعد از برداشت صفات فنولوژی، مورفولوژی و فیزیولوژی مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد بین ژنوتیپها از نظر تمامی صفات تحت بررسی اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% وجود داشت. ژنوتیپ شماره 9 دارای بیشترین عملکرد دانه ( 3776 کیلوگرم در هکتار) و کمترین تعداد روز تا رسیدن (212/3 روز) بود ضمن اینکه از شاهد نیز برتری در سطح احتمال 5% را نشان داد. هبستگی عملکرد دانه با تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه در خوشه و طول خوشه مثبت و معنیدار در سطح احتمال 1% و با تعداد روز تا رسیدن منفی و معنیدار در سطح احتمال %5 بود. در نهایت میتوان از صفات تعداد دانه در خوشه و تعداد خوشه در متر مربع به عنوان شاخصهای گزینش در شر ایط دیم جهت دستیابی به ژنوتیپهایی با عملکرد دانه بالا بهره جست. همچنین از ژنوتیپ شماره 9 که زودرس بوده و عملکرد بالایی را داشت، پس از اینکه در آزمایشات پایداری، پایداری آن ثابت گردید، میتوان به عنوان ژنوتیپ پایدار برای منطقه و مناطق با آب وهوای مشابه توصیه نمود.

کلیدواژه ها:

تریتیکاله ، همبستگی ، دیم