ارزیابی و مقایسه همبستگی برخی از صفات با عملکرد دانه گندم دوروم در شرایط تنش شوری و بدون تنش

از آنجایی که دانه در گندم مهمترین بخش اقتصادی گیاه است، بهبود عملکرد دانه از طریق به نژادی و بهبود اجزای عملکرد می تواند از روشهای کارآمد در برنامه های اصلاحی باشد؛ لذا بررسی روابط پیچیده بین صفت کمی عملکرد و اجزاء آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به منظور مطالعه و تعیین همبستگی صفات، پژوهشی در سال 1386 بر روی 8 لاین گندم دوروم تحت شرایط تنش شوری و بدون تنش(شاهد) در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. صفات مورد مطالعه شامل: طول سنبله، وزن ریشه، تعداد گلچه در سنبلچه، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله اصلی، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت بودند. نتایج حاصل از برآورد ضرایب همبستگی در شرایط بدون تنش نشان دهنده همبستگی مثبت و معنیدار عملکرد دانه با صفات وزن ریشه، تعداد گلچه در سنبلچه، تعداد دانه در سنبله اصلی و شاخص برداشت بود؛ در حالی که در شرایط تنش شوری عملکرد دانه علاوه بر صفات فوق با صفت تعداد سنبلچه در سنبله نیز همبستگی مثبت و معنیدار داشت. بر اساس نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام، صفات تعداد گلچه در سنبلچه و طول سنبله در شرایط بدون تنش و صفات تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله اصلی و وزن ریشه در شرایط تنش شوری بیشترین میزان تغییرات عملکرد دانه را توجیه کرده و به عنوان مؤثرترین صفات بر روی عملکرد دانه شناخته شدند؛ لذا این صفات میتوانند به عنوان معیارهای مناسبی جهت گزینش لاین های با عملکرد بالا مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

تجزیه رگرسیون ، تنش شوری ، ضریب همبستگی ، گندم دوروم