بررسی و تعیین آستانه کنترل کننده پوشش در ایجاد فرسایش خندقیدر منطقه گوراسپید استان فارس

فرسایش خندقی یکی از مشخص ترین انواع فرسایش در تلفات خاک، و به عنوان شاخصی برای بیابان زایی است. این نوع فرسایش در ایران نیز باعث تخریب اراضی بسیاری شده و سبب جاری شدن رواناب ها و سیل، جابه جایی حجم قابل توجهی از رسوبات و پیامدهای ناشی از آن و بالاخره غیرقابل استفاده شدن اراضی گردیده است. یکی از روابط مهم در فرسایش خندقی، بررسی آستانه های کنترل کننده این فرسایش است؛ این روابط کمک می کند تا بتوان با شناخت دقیق، راهکار مناسبی را پیش بینی نمود و از تخریب اراضی به نحو مطلوب جلوگیری به عمل آورد. بدین منظور پژوهش حاضر به بررسی آستانه کننترل کننده پوشش در ایجاد فرسایش خندقی در منطقه گوراسپید واقع در غرب استان فارس پرداخته است. نتایج نشان داد که مفادیر آستانه کنترل کننده پوشش با مساحت ایجاد خندق ها دارای رابطه معنی دار هستند. به طوری که خاک لخت اثر افزایشی و وجود لاشبرگ، اثر کاهشی و کنترل کننده در ایجاد خندق ها دارد. نتایج کلی موید این موضوع است که در صورتی که محدوده ایجاد خندق، فراتر از 0/944 هکتار رود و میزان لاشبرگ کمتر از 4 و خاک لخت بیشتر از 50/47 درصد گردد، خندق ایجاد و گسترش می یابند. این نتایج به وضوح نشان از تأثیر پوشش سطح زمین ( به ویژه لاشبرگ) در جلوگیری از ایجاد و گسترش خندق ها و اثر مخرب و تشدیدی خاک لخت و اراضی فاقد پوشش در تشدید فرسایش خندقی دارد. بنابراین به مدیران عرصه های طبیعی توصیه می گردد ایجاد پوشش سطحی (حتی المقدور پوشش گیاهی دائم و سازگار)، در اراضی مستعد و خندقی را در اولویت برنامه های مدیریتی خود قرار دهند.

کلیدواژه ها:

آستانه ، پوشش ، خندق ، فرسایش ، گوراسپید