پهنه بندی خطر بلایای طبیعی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی:دشت ارژن فارس)

وقوع مخاطرات و سوانح طبیعی هر ساله در نقاط مختلف جهان و ایران خسارات جانی ، مالی و زیست محیطی قابل توجهی به بار می آورد. مخاطرات ژئومورفولوژیک بخشی از این مخاطرات محسوب می شوند. هدف از این تحقیق بررسی خطر بلایای طبیعی دشت ارژن فارس می باشد. مهمترین مخاطرات رخ داده در منطقه حرکات توده ای ، زلزله و سیل می باشد. در این پژوهش به پیش بینی خطر وقوع مخاطرات ژئومورفولوژیک با استفاده از مدلهای تحلیل سلسله مراتبی (ahp) پرداخته شد. در ابتدا ، با بررسی منابع پژوهشی مرتبط با هر یک از مخاطرات ، برخی از مهمترین عوامل مؤثر در رخداد حرکات توده ای مانند سنگ شناسی ، شیب ، ارتفاع ، فاصله از جاده ، فاصله از رودخانه ، فاصله از گسل ، بارش، جهت دامنه، بارش کاربری اراضی و میزان دما به عنوان متغیرهای مستقل در محیط سامانه های اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی شدند . درمرحله بعد با بکارگیری روش های تحلیل سلسله مراتبی (ahp) نقشه پهنه بندی خطر وقوع حرکات توده ای با حساسیت های مختلف تهیه گردید نتایج نشان داد که محدوده مورد مطالعه به مقدار زیادی در معرض حرکات توده ای با حساسیت بالا قرار دارد. به همین ترتیب برای احتمال وقوع زلزله در منطقه نیز لایه های Gis عوامل موثر در وقوع آن شامل فاصله از گسل و سنگ تهیه شد و سپس با استفاده از مدلهای سلسله مراتبی نقشه پهنه بندی خطر وقوع آن در سه پهنه خطرناک، با خطر متوسط و کم خطر تهیه گردید.نتایج نشان دادند که با توجه به نزدیکی منطقه به گسل های بزرگ احتمال وقوع زلزله زیاد است.

کلیدواژه ها:

مخاطرات ، ژئومورفولوژی ، پهنه بندی ، ahp ، GIS