مقایسه تطبیقی مدل ارزیابی توان اکولوژیک و روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط GIS، به منظور سنجش توان توسعه کشاورزی (حوضه ی آبخیز چهل چای شهرستان مینودشت)

ارزیابی توان بوم شناختی یکی از ضرورت های اساسی در برنامه ریزی و مدیریت سرزمین و پیش نیاز اصلی نیل به توسعه پایدار به شمار می آید که طی آن قابلیت های محیطی برای توسعه بر پایه نوع کاربری و فعالیت های مختلف مشخص می شود. هدف از این مطالعه بررسی تطبیقی توان سنجی توسعه کشاورزی و مرتع داری ارضای حوضه ی آبخیز چهل چای شهرستان مینودشت استان گلستان با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و ارزیابی توان اکولوزیک مخدوم در محیط GIS و بهره گیری از نرم افزار Expert Choice می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد از مجموع سطوح واجد توان برای کاربری توان کشاورزی و مراتع داری در روش مخدوم، در پنج طبقه (کلاس)، دره بندی شده است. به طوری که طبقه خیلی مناسب (کلاس یک)، 11.64 درصد و به مساحت 2933.07 هکتار، طبقه مناسب (کلاس دو)، 25.35 درصد و به مساحت 6386.95 هکتار، طبقه متوسط (کلاسه سه)، 25.58 درصد و به مساحت 6445.01 هکتار، طبقه ضعیف (کلاس چهار)، 18.17 درصد و به مساحت 4577.02 هکتار، طبقه نامناسب (کلاس پنج)، 19.27 درصد و به مساحت 4854.76 هکتار را شامل می شوند، در حالیکه در روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) محدوده مورد مطالعه در چهار طبقه (کلاس سه) 16.63 درصد و به مساحت 4206.50 هکتار، طبقه مناسب (کلاس چهار)، 52.68 به و مساحت 13321.18 هکتار و در نهایت طبقه بسیار مناسب (کلاس پنج)، 1.25 درصد و به مساحت 315.36 هکتار را شامل می شوند. در کل نتایج تحقیق حاضر نشان داد که مدل توان اکولوژیک مخدوم به عنوان پشتیبان تصمیم گیری بوده و روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، با توجه به شرایط محیطی، مدل مناسبی برای ارزیابی توان اکولوژیکی- کشاورزی حوضه ی آبخیز چهل جای می باشد.

کلیدواژه ها:

توان اکولوژیک ، حوضه ی آبخیز چهل چای ، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، فرآیند ، تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ، مینودشت