بررسی تنوع ژنتیکی توده های زنیان (.Nigella sativa L) با استفاده از صفات مورفولوژیکی

گیاهان دارویی بومی ایران از جمله زنیان دارای پراکنش قابل توجهی در نقاط مختلف کشور می باشند. ارزیابی توده هایهای بومی در نگهداری و بکارگیری شایسته از ژرم پلاسم ها ضروری است. تنوع موجود در توده های بومی می تواند منبعمناسبی برای کارهای اصلاحی باشد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در 18 توده زنیان آزمایشی در قالب طرح بلوک هایکامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. ده صفت مورفولوژیکی و زراعی یاداشت برداری شدند. براساس نتایج تجزیه واری انس،اختلاف ژنوتیپ های مورد مطالعه برای کلیه صفات در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود که این امر نشان از تنوع بالا درصفات مورد بررسی در توده های زنیان داشت. براساس تجزیه خوشه ای 18 توده مورد مطالعه در پنج گروه مختلف قرارگرفتند و اختلاف چشمگیری به ویژه برای میزان عملکرد، وزن 1000 دانه، تعداد دانه در گریبانک، تعداد گریبانک در شاخهثانویه، تعداد شاخه ثانویه، تعداد شاخه فرعی و ارتفاع گیاه بین گروه ها وجود داشت. گروه بندی توده ها ی مناطق مختلف دردسته های مختلف کلاستر نشان داد که بین تنوع ژنتیکی و تنوع جغرافیایی تطابقی وجود ندارد. نتایج بدست آمده نشان دادکه توده های زنیان مورد مطالعه دارای پتانسیل ژنتیکی بالایی، جهت استفاده در برنامه های اصلاحی هستند . بنابراین میتوان از طریق تلاقی بین ژنوتیپ های برتر خوشه های مختلف و آزمون نتایج آنها از طریق برنامه های به نژادی نسبت بهانتخاب و تولید ارقام با خصوصیات زراعی مطلوب اقدام نمود.

کلیدواژه ها:

زنیان ، تنوع ژنتیکی ، تجزیه خوشه ای ، صفات مورفولوژیکی