توزیع کاربری و خدمات شهری و کنترل آلودگی هوا

مساله آلودگی هوا اگر یکی از حادترین مسائل ناشی از تمدن صنعتی نباشد، بدون شک از بغرنج ترین آنهاست. اگرچه در حالت عادی تنها به اثرات سودء وارد به انسان توجه می شود اما این تعریف آلودگی را تنها به این اثرات محدود نمی نماید. مواد نامطلو می توانند بر انسان، گیاه ، مواد و اشیاء یا محیط زیست جهانی تاثیر گذشته و یا به مه آلود کردن هوا و ایجاد بوهای نامطلوب جلوه های نامناسب ایجاد نماید. شهرسازی ما به تبعیت از الگوی کلاسیک توسعه و پیروی کورکورانه از مدلهای کلیشه ای توسعه شهری که نسبت به شرایط و خصوصیات بومی بی اعتناد است، نه تنها شرایط ناپایداری را در شهرها پدید می آورده، بلکه ناپایداری مناطق اطراف را به دنبال داشته است. این امر موجب آن شده است که مسائلی چون ترافیک، ازدحام و آلودگی هوا در شهرهایی نظیر تهران ملاحظه شود. در حال حاضر، یکی از مهمترین مشکلات موجود در شهرهای کشور ما ایجاد ارتباط بین مراکز خدماتی موجود در شهرها است. حمل و نقلهایی که بین مراکز خدماتی در شهر صورت می گیرد 70-50 درصد حمل و نقل های صورت گرفته در شهر را تشکیل می دهد. مصرف انرژی و تولید آلودگی در اثر این جابجایی ها از اثراتی است که بیشتر شهرها به آن دچارند. استقرار نامناسب مراکز خدماتی و مسکونی در کالبد شهر و نحوه قرارکگیری یک کاربری در میان سایر کاربری های شهری می باشد، از معضلاتی است که باعث می گردد علاوه بر هزینه های زمانی و مالی، مشکلاتی چون آلودگی هوا در شهرها ایجادشود. حل این مشکل به برنامه ریزی و مدیریت در زمینه مکان یابی و سامان دهی کاربریهای شهری نیاز دارد. از سوی دیگر، تنوع و توزیع مناسب و کامل کاربری شهری باعث افزایش اختیار و قدرت انتخاب و استفاده از فضاهای شهری می شود و در نتیجه مطلوبیت زندگی درشهر افزایش می یابد. از این رو توصیه می گردد در خصوص ایجاد شهرهای جدید به عوامل محیطی منطقه و کارکرد هر یک از عوامل طبیعی در خصوص کیفیت زیست محیطی شهر توجه شود امروزه آلودگی هوای شهرها، مشکل حادی برای برنامه ریزان شهری ایجاد کرده است. اثرات بهداشتی و نیز هزینه های ناشی از ترافیک، ازدحام و آلودگی هوا، برنامه های مسئولین شهری را به چالش کشیده است. صرف منابع عظیم مالی برای اصلاح ساختار معابر شهری اگرچه کاری است مفید، اما نباید این مسئله ما را از این نکته غافل کند که تمامی مشکلاتی که امروزه در خصوص آلودگی هوا با آن مواجه هستیم، چیزی نیست جر رفت و آمد وسایل نقلیه. در واقع با کنترل آمد و شد وسائل نقلیه می توان تا حد زیادی از آلودگی هواکاست. با تخصیص مناسب اراضی به کاربری مناسب شهری و در دسترس قرار دادن خدمات، می توان آلودگی هوای شهرها را تا حد زیادی کاهش داهد. از این روست که توصیه می شود که شهرداریها با بررسی مجدد طرح های شهرسازی از مشکلات آتی در زمینه ایجاد ترافیک، ازدحام و آلودگی هوا جلوگیری نمایند.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، کاربری شهری ، شهرسازی ، وسائل نقلیه