امکان استفاده از گاه شناسی گونه بلوط مازودار (Quercus infectoria) برای بازسازی داده های اقلیمی غرب کشور در منطقه جوانرود کرمانشاه

در ایران به دلیل عدم وجود سوابق طولانی مدت داده های هواشناسی و کمبود ایستگاه هواشناسی، مطالعات هواشناسی با مشکل مواجه است. در بسیاری از درختان، تغییرات آب و هوا به صورت باریک و پهن شدن حلقه ها ثبت می ود. ا قلیم شناسی درختی شاخه ای از علم گاه شناسی درختی است که تأثیر تغییرات آب و هوا را بر پهنای حلقه های رویش، به منظور مطالعه اقلیم حال و بازسازی اقلیم گذشته بر عهده دارد. این دانش می تواند در بازسازی اقلیم گذشته مورد استفاده قرار گیرد و مشکل عدم وجود داده های اقلیمی را در مناطق مورد مطالعه رفع نماید. در این بررس 22 درخت مازودار از جنگل های بلوط واقع در شهرستان جوانرود استان کرمانشاه انتخاب شدن. سپس به کمک مته رویش سنج از هر درخت دو نمونه تهیه و پهنای حلقه های رویش با دقت 0/01 میلیمتر توسط بینوکولار و میز اندازه گیری LINTAB و نرم افزار تحلیل سری های زمانی TSAP اندازه گیری شد. به کمک نرم افزار TSAP تطابق زمانی لازم بین نمونه های رویشی انجام و رابطه بین پهنای حلقه های رویش با فاکتورهای اقلیمی دما و بارندگی بررسی گردید. عمل استانداردسازی با استفاده از نرم افزار ARSTAN انجام شد. نتایج نشان دادند که بارندگی تأثیر مثبت و دما اثر منفی بر رویش درختان داشته است. بیشترین اثر مثبت و معنی دار بارندگی در ماه های مارس و می و بیشترین اثر منفی و معنی دار دما در ماه های ژانویه، فوریه و ژو.ئن مشاهده گردید. همچنین مشاهده گردید که تأثیر بارندگی بر روی رشد درختان بلوط بیشتر از دما بود و درختان بلوط به بارندگی بیشتر از دما در این منطقه حساسیت نشان دادند. ا رائه یک کرونولوژی (گاه شناسی) به طول رویشی 192 سال برای درختان بلوط رویشگاهی در زاگرس شمالی از دیگر نتایج این تحقیق می باشد که می توان بر اساس آن امیدوار بود تا سابقه اقلیمی (خصوصاً بارندگی) منطقه تا حدود 200 سال قبل قابل بازسازی باشد.

کلیدواژه ها:

اقلیم شناسی درختی ، بلوط مازودار ، حلقه های رویش سالیانه ، فاکتورهای اقلیمی