تخصیص بهینه آب آبیاری کشاورزی حوضه آبریز هراز آمل با استفاده از برنامه ریزی چندمنظوره

هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر سیاستهای قیمتگذاری و کشاورزی آب آبیاری بر تخصیص بهینه آب آبیاری در حوضه رودخانه هراز واقع در شهرستان آمل است همچنین، در این مطالعه با استفاده از 3 شاخص اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به ارزیابی بهرهوری سیاستهای فوق پرداخته شد. تابع هدف شامل حداکثر سازی بازده برنامه ای کل، حداقل سازی ریسک و حداقل سازی نیروی کار بود. نتایج نشان داد که کمترین مصرف آب در نرخ آب بهای صفر مربوط به خوشه اول است. همچنین، با افزایش نرخ آب بها تا 10 برابر نرخ فعلی، میزان مصرف آب در هر 3 خوشه به موازات افزایش نرخ آب بها کاهش پیدا میکند. مقدار متوسط مصرف آب آبیاری در هر هکتار در خوشه های اول و سوم در نرخهایمختلف آب بها کمتر از مقادیر تقاضای آب آبیاری در خوشه دوم بود که این امر ناشی از رفتار ریسک گریزی این دو گروه از کشاورزان بود. بنابراین، با افزایش نرخ آب بها مطلوبیت نهایی کشاورزان در خوشه اول و سوم سریع تر از کشاورزان در خوشه دوم کاهش یافت. همچنین، نتایج نشان داد که اعمال سیاستهای کشاورزی و قیمت گذاری تاثیر منفی بر شاخص اقتصادی خوشه های مورد مطالعه داشت. شاخص اجتماعی در خوشههای مورد مطالعه متأثر از سیاستهای کشاورزی نبود اما، سیاستهای قیمت گذاری آب تأثیری منفی بر شاخص اجتماعی نشان داد. در نهایت سیاستهای کشاورزی در خوشه- های 1 و 2 تأثیر منفی و در خوشه 3 تأثیر مثبت بر شاخص زیست محیطی خوشه های مورد مطالعه داشتند.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی چند منظوره ، سیاستهای قیمت گذاری آب ، آبریز هراز