نقش مناطق شرقی و جنوبشرقی فلات ایران در برهمکنشهای فرهنگی هزاره ی سوم ق.م. در منطقه آسیای جنوبغربی
محل انتشار: اولین همایش ملی باستان شناسی ایران
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 859
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
NCAI01_136
تاریخ نمایه سازی: 14 مرداد 1394
چکیده مقاله:
در بخشهای شرقی و شمال شرقی فلات ایران چند حوزهی فرهنگی و تمدنی وجود دارد که دستکم از اواخر هزارهی چهارم ق.م.به این سو برهمکنشهای فرهنگی بین آنها و مناطقی از فلات ایران بهویژه بخشهای شرقی، جنوبشرقی، جنوبی و جنوبغربی ایران و همچنین سرزمین میانرودان برقرار بوده است. این مناطق بخش مهمی از آسیای جنوبغربی را تشکیل میدهند. حوزه- های سندی پنجابی، هیرمند، بلوچستان و ترکمنستان جنوبی بخشی از خراسان بزرگ اصلیترین حوزههای فرهنگی و تمدنی - موصوف هستند. مشابهتهای باستانشناختی این حوزهها در زمینههای طراحی شهری، معماری، نظام اجتماعی و سیاسی، ساختارهای اقتصادی، تجارت درون و برونمنطقهای، توزیع مکانی و فضایی محوطههای باستانی، فناوری در صنایع گوناگون، و آئین و اعتقادات مذهبی قابل ملاحظه است.بررسی موضوع برهمکنشهای فرهنگی در اواخر هزاره چهارم و در طول هزاره سوم ق.م. در چهار حوزهی بزرگ و مهم سندی - پنجابی، بلوچستان، هیرمند و ترکمنستان جنوبی با سایر مناطق آسیای جنوبغربی بهویژه سرزمین بینالنهرین همواره ذهن باستانشناسان این بخش از دنیای قدیم را به خود مشغول داشته است. به فلات ایران و به طور خاص به شرق و جنوبشرق ایران در تصویر این جهان برهمکنش، همیشه به عنوان گذرگاه واسطهای نگریسته میشد. قائلشدن نقش پل ارتباطی برای این بخش از فلات ایران به دلیل برخورداری آن از موقعیت جغرافیایی ویژه و استراتژیک نادرست به نظر نمیرسد.ولی کشفیات باستانشناسی در طول چهار دههی اخیر در این منطقه، ظرفیت باستانشناختی آن را در اواخر هزارهی چهارم و در خلال هزارهی سوم ق.م. تغییر داده و آن را از گذرگاه ارتباطی صرف خارج نموده است. شواهد بهدست آمده از محوطههای باستانی مربوطه نشان میدهد که هر یک از این مراکز از راه کسب تخصص و مهارت سازمانیافته و با بهرهبرداری از توانهای محیطی و استخراج مواد معدنی فراوان پیرامون خود نظیر فلز و سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی و همچنین فرآوری و صدور آنها گاهی به صورت مواد خام و زمانی در قالب کالاهای شأنزا نقش مهمی در ایجاد فرآیندهای برهمکنشهای فرهنگی در دنیای هزارهی چهارم و سوم ق.م. داشتهاند. نگارنده مقاله، این برهمکنش را در این بخش از آسیای جنوبغربی از راه بررسی نقشی که مناطق شرقی و جنوبشرقی ایران ایفا نمودهاند، در قالب یه فرآیند پنج مرحلهای به بحث میگذارد.
کلیدواژه ها:
آسیای جنوبغربی ، شرق و جنوبشرق ایران ، سرزمین میانرودان ، حوزهی سندی پنجابی ، حوزهی هیرمند ، حوزهی بلوچستان ، ترکمنستان جنوبی ، برهمکنش فرهنگی ، تخصص سازمانیافته
نویسندگان
رحمت عباس نژادسرستی
استادیار دانشگاه مازندران، دانشکده هنر و معماری، گروه آموزشی باستانشناسی
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :