شناخت ساختار کالبدی و کارکرد قلعه های دوره قاجار در شهرستان بشرویه

مسئله امنیت و دفاع از حریم، از مباحثی است که جوامع در طول تاریخ، با آن مواجه بوده اند. سرزمین ایران با توجه موقعیت خاص جغرافیایی، تحت عوامل متعددی، پیوسته دست خوش جنگ ها و لشکرکشی ها بوده است؛ از این روی موضوع دفاع، یکی از دغدغه های اصلی مردمان این سرزمین محسوب می شده است. این فرایند سبب شده تا فضاهای ساخته شده با رویکرد تدافعی، به عنوان بخشی از فرهنگ این جامعه قلمداد شود. بنابراین مطالعه ی معماری قلعه ها می تواند، اطلاعات ارزشمندی را در مورد تحولات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی جوامع آن دوران، تبیین کند. پژوهش پیش رو در نظر دارد با توجه به گونه شناسی قلعه های مربوط به دوره ی قاجار، به چگونگی نحوه کاربری آنها در فضای سیاسی آن دوران و همچنین به چگونگی ساختار فضای کالبدی آن بپردازد. این پژوهش بر پایه مطالعات میدانی و منابع کتابخانه ای صورت گرفته است. هدف این پژوهش ارزیابی جایگاه معماری تدافعی این منطقه در دوران قاجار و همچنین معرفی و شناخت ساختار معماری و گونه شناسی بر مبنای کارکرد آن است. نتایج مطالعات نشان می دهد که فضای سیاسی و اجتماعی آن دوران تأثیر فراوانی بر ساختار این ابنیه داشته است به نحوی که شناخت کالبد، بدون شناخت مفاهیم در پس آن، میسر نیست.

کلیدواژه ها:

قلعه ها ، بشرویه ، کاربری بنا ، دوره قاجار