تعیین برخی ضرایب مکانیزاسیون در عملیات شخم با گاوآهن برگرداندار در شهرستان شاهرود

مکانیزاسیون کشاورزی که استفاده از تکنولوژی پیشرفته را در کشوری فراهم می کند ، موجب بهتر شدن شرایط زندگی و کاری در مناظق روستایی شده و ظرفیت کاری و عملکرد را افزایش می دهد . در این مطالعه ضرایب و شاخص های مرتبط با عملیات شخم ، در حین عملیات خاک ورزی در سه مدل تراکتور رایج کشور یعنی مسی فرگوسن 285 ، اونیورسال 650 و جاندیز 3140 در استان سمنان (شهرستان شاهرود) تعیین گردید . نتایج نشان داد که در شهرستان شاهرود درجه مکانیزاسیون ، سطح مکانیزاسیون و توان اجرایی در عملیات خاک ورزی در منطقه به ترتیب 98% ، 99% و 78% بود . ضریب مکانیزاسیون در منطقه دارای مقدار قابل قبولی می باشد ، که این مسئله به دلیل دشوار بودن انجام عملیات شخم به روش غیر مکانیزه می باشد . سطح مکانیزاسیون در مقایسه با کشورهای دیگر منطقه در حد متوسط تا متوسط به پایین می باشد . متوسط توان تراکتوری که عمدتا در منطقه استفاده می شود 75 اسب بخار است . تعداد روزهای کاری برای عملیات شخم 40 روز بود . ساعت انجام کار یک هکتار عملیات ( از شخم تا برداشت) 9 ساعت بود . مصرف سوخت در تراکتورهای مسی فرگوسن 285 ، اونیورسال 650 و جاندیر 3140 به ترتیب 24،36 و 19 لیتر در هکتار بود . مصرف سوخت زیاد در تراکتورهای اونیورسال 650 به دلیل عمر زیاد و فرسودگی آنها در اثر استفاده زیاد میباشد . نیروی کششی خالص در تراکتورهای اونیورسال 650 ، جاندیر 3140 و مسی فرگوسن 285 به ترتیب 10/6 ، 11/5 و 10/9 کیلو نیوتن بود ، که به دلیل پایین بودن درصد رطوبت خاک از حد ظرفیت مزرعه ای در موقع عملیات شخم می باشد ، چون بین رطوبت خاک و نیروی مورد نیاز برای شخم رابطه معنی داری وجود دارد . بازده زراعی در تراکتورهای اونیورسال 650 ، جاندیر 3140 و مسی فرگوسن 285 به ترتیب 66 ، 81 و 71 درصد بود . نتایج نشان داد برای افزایش توان اجرایی به 100 درصد ، دو راهکار افزایش تعداد تراکتور و کاهش ساعت انجام کار عملیات شخم در هکتار وجود دارد . البته راهکار دوم از لحاظ اقتصادی منطقی تر می باشد و با مدیریت صحیح مزرعه و تخمین درست ماشین ها و ادوات مورد نیاز با توجه به جدول تراکم عملیات زارعی ، کمینه کردن افت های زمانی و در نظر گرفتن تعداد روزهای کاری در دسترس و معیارهای مکانیزاسیون می توان مشکل کمبود تراکتور را برطرف کرد. همچنین در این مطالعه متغیرهای نظیر مقاومت ویژه ، اجرت هکتاری عملیات ، روزهای کاری ، زمان لازم برای شخم یک هکتار ، عرض کار ، سوخت مصرفی ، سرعت پیشروی ، کشش خالص مورد بررسی قرار گرفت .

کلیدواژه ها:

شخم ، درجه مکانیزاسیون ، سطح مکانیزاسیون ، لغزش