بررسی کفایت بارش در استان خراسان رضوی برای کشت گندم دیم

در این مقاله با توجه به اهمیت استراتژیک کشت گندم و نظر به اقلیم خشک و نیمه خشک کشور، احتمال وقوع تنش آبی برای کشت دیم گندم در 8 ایستگاه همدیدی استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفته است. پس از برآورد نیاز آبی گندم و مقایسه آن با مقدار تخمیری بارش مؤثر منطقه، میزان کفایت با محدودیت بارش جهت کشت دیم این محصول تعیین گردیده است. نیاز آبی از طریق محاسبه تبخیر- تعرق گیاه مرجع به روش پنمن- مانتیث اصلاح شده توسط فائو و تعیین ضریب گیاهی گندم برآورد شده و در تخمین بارش مؤثر، روش درصد ثابتی از بارندگی مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین با محاصبه فراوانی وقوع روزهای خشک و بارانی در فصل رشد گندم، پراکنش بارش نیز مورد مطالعه قرار گرفته است. مقایسه مقادیر برآورد شده نیاز آبی گندم و بارش مؤثر منطقه نشان می دهد که کشت دیم گندم در همه ایستاه ها با محدودیت میزان بارش مواجه است. این محدودیت در گناباد که بارش تنها 19 درصد نیاز آبی گندم را پاسخ می دهد، حداکثر و در قوچان که این نسبت 63 درصد است، حداقل می باشد. بالا بودن فراوانی وقوع روزهای خشک در فصل رشد گندم، بیانگر پراکنش نامناسب بارش در منطقه است.

کلیدواژه ها:

خراسان رضوی ، کشاورزی دیم ، تنش آبی ، تبخیر- تعرق گیاه مرجع ، بارش مؤثر ، پراکنش بارش