ارزیابی مولفه های هویت مکانی و حس تعلق در فضای شهری (با دیدگاه زیبایی شناسی تطبیقی)

این پژوهش که هدف آن زیباسازی و ارتقاء مطلوبیت فضای شهری ازطریق القاء مفاهیم رفتاری- عاطفی است ، سعی در بازآفرینی دانش مرتبط با مفاهیم هنر اصیل و بومی شهرسازی ازطریق مقایسه نظریه های گوناگون در علوم رفتاری ، روانشناسی و طراحی شهری دارد. در این نگاه تأثیر دو مؤلفه هویت مکانی و حس تعلق، که باعث زیبایی بخشیدن به محیط شهری می شوند، در فرضیه مطرح می شود. به نظر می رسد آنچه امروزه به عنوان الگوهایی برای زیباسازی محیط های شهری بیان می شوند، برگرفته از خصلت تنوع طلبی انسا نهاست. اما مسئله اینجاست که آیا می توان صرفاً با تنوع کالبدی مولفه های رفتاری به زیبایی کامل فضا وزیبایی محیط دست یافت؟ در مقاله حاضر هدف، دانستن جایگاه زیبایی و ارزش های زیبایی شناختی در شکل گیری فرایند شهری است. مدل اتخاذ شده در روش تحقیقی این پژوهش، مدل تطبیقی- مقایسه ای است و بر تقابل نظریه های مختلف براساس یافته های پژوهشگران در حوزه های مختلف علوم مرتبط با طراحی معماری و شهری استوار است. جمع آوری داده ها در این پژوهش به روش پیمایشی بسته و به صورت سیستماتیکی از یک جامعه آماری 103 نفره از ساکنان محله قاسم آباد مشهد انجام شده است. این مطالعه باور دارد که ازطریق القاء مفاهیمی همچون شخصیت و کمال بافت و از طریق اعمال راهکارهای کیفی همچون تقویت رابطه این همانی بین انسان و محیط زندگی او، نمایش نمادهای بیانگر هویت محل ها و درنهایت زنده کردن باورها، تعلقات و خاطرات جمعی ساکنان می توان به درک زیبایی های بیشتر بافت رسید. نتایج این پژوهش مؤید آن است که زیبایی و مؤلفه های برگرفته از آن را، نمی توان هم چون سایر کیفیات با عبارات و جملات تعریف کرد بلکه باید توسط ادراکات حضوری و رفتاری دریافت شود. این مؤلفه ها به طور عمده از نوع نیازهای فطری انسانی است که از جنس عواطف اند و در جان و روان انسان ها تأثیر می گذارند.

کلیدواژه ها:

زیبایی شناسی تطبیقی ، هویت مکان ، حس تعلق