بررسی خصوصیات زراعی و عملکرد دانه ژنوتیپ های نخود سفید در آزمایشات مقدماتی و پیشرفته درکشت بهاره مناطق سردسیر دیم

به منظور دستیابی به ارقام پرمحصول نخود، مقاوم به شرایط نامساعد و تنشهای محیطی ودارای صفات زراعی مطلوب، این پروژه با 2 آزمایش مقدماتی با 25 لاین و رقم دردو ایستگاه مراغه و کردستان و آزمایش پیشرفته با 18 لاین و رقم در ایستگاه های تحقیقاتی مراغه، کردستان و ارومیه، در سال زراعی 97 - 1396 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس عملکرد دانه آزمایش مقدماتی نشان داد، FLIP 10-191C با 1834 کیلوگرم در هکتار و FLIP 10-58C با 1572 کیلوگرم در هکتار، به ترتیب در ایستگاه مراغه و کردستان، بیشترین عملکرد دانه را داشتند. میانگین عملکرد ژنوتیپ ها در ایستگاه مراغه، 1506 و در ایستگاه کردستان، 1118 کیلوگرم در هکتار بود. در مجموع دو ایستگاه، تعداد 14 ژنوتیپ (ژنوتیپ های FLIP 10-25C ، FLIP 10-164C ، FLIP 10-187C ، FLIP 10-191C ، FLIP 10-290C ، FLIP 10-125C ، FLIP 10-265C ، FLIP 10-298C ، FLIP 10-308C ، FLIP 10-311C ، FLIP 10-7C ، FLIP 10-41C ، FLIP 10-42C و FLIP 10-141C )، انتخاب شدند. در آزمایش پیشرفته، نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد، بین ژنوتیپ های آزمایشی، از نظر عملکرد دانه، وزن صد دانه، ارتفاع بوته، تعداد روز تا گلدهی و تعداد روز تا رسیدگی، اختلاف بسیار معنی دار وجود داشت. مقایسه میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ ها نشان داد، شاهد جم و ژنوتیپ FLIP 88-85C ، به ترتیب با میانگین 1536 و 1406 کیلوگرم درهکتار، دارای عملکرد دانه بیشتر و معنی دار در مقایسه با شاهد ثمین ( با میانگین عملکرد 1192 کیلوگرم در هکتار) بودند. کمترین عملکرد دانه نیز مربوط به ژنوتیپ شماره 13 با متوسط 989 کیلوگرم در هکتار بود. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ ها در ایستگاه های مراغه، ارومیه و کردستان، به ترتیب برابر 1582 ، 1263 و 797 کیلوگرم در هکتار بود. در مجموع 3 ایستگاه، تعداد 8 ژنوتیپ ( FLIP 07-249C ، FLIP 07-313C ، FLIP 88-85C ، FLIP 09-81C ، FLIP 07-126C ، FLIP 07-318C ، FLIP 09-88C و FLIP 09-148C جهت بررسی های بیشتر انتخاب شدند.

کلیدواژه ها:

نخود ، ژنوتیپ ، عملکرد دانه ، دیم