بررسی آزمایشگاهی اثر شکل صفحات مستغرق در کنترل رسوب دهانه های آبگیر رودخانه ها

استفاده از صفحات مستغرق به شکل کنونی جهت کنترل رسوبات در دهانه آبگیر توجه بسیاری از محققین داخل و خارج از کشور را به خود معطوف کرده است. صفحات مستغرق قطعات مستطیلی نازکی هستند که با زاویه مشخص نسبت به جهت اصلی جریان با اندازه و فواصل مختلف از هم در بستر کانال قرار می گیرند. این صفحات با ایجاد تغیر در توزیع سرعت جریان، تنش برشی و عدد فرود در دهانه آبگیر سبب تغییر در الگوی جریان و انتقال رسوبات به پایین دست شده و میزان ورود آنها را به دهانه آبگیر کاهش می دهند. در این مقاله یک مدل فیزیکی برای بررسی وضعیت تغییر شکل بستر در دهانه آبگیر و کاهش ورود رسوب به داخل آن در دانشگاه شهید باهنر کرمان، ساخته شده است. آزمایشات بر روی این مدل فیزیکی، شامل یک کانال به ابعاد 0.40×0.73×110 متر همراه با وسایل اندازه گیری عمق و سرعت در دو دهانه آبگیر با زاویه 45 و 90 درجه انجامشده است، دبی و شیب طولی به ترتیب برابر 45 لیتر بر ثانیه و 0.004 می باشند. در این آزمایشات سه نوع صفحه تخت، انحنا دار و زاویه دار مورد استفاده قرار گرفته است نتایج بدست آمده نشان می دهد که صفحات انحنا دار در مقایسه با صفحات تخت در کنترل رسوب در دهانه آبگیر 10 درصد موثرتر بوده و عمق ایجاد شده در دهانه آبگیر بیشتر است، همچنین عمق ایجاد شده در جلوی دهانه آبگیر توسط صفحات زاویه دار 15 درصد بیشتر از نوع تخت است.

کلیدواژه ها:

آبگیر ، صفحات مستغرق ، مدل فیزیکی ، صفحات زاویه دار ، صفخات انحنا دار