بررسی آزمایشگاهی ضریب زبری گیاهان طبیعی موجود در ساحل رودخانه ها در شرایط نیمه مستغرق

یکی از مسائل مهم در مهندسی رودخانه حفاظت از سواحل رودخانه ها در مقابل فرسایش ناشی از سیلابهای فصلی، موج و غیره است. یکی ازروشهای حفاظت از سواحل رودخانه ها، استفاده از روش بیولوژیکی است. وجود پوشش گیاهی در حاشیه رودخانه ها باعث کاهش سرعت جریا ن در هنگام سیلابی و جلوگیری از فرسایش رودخانه ها می وشد. یکی از فاکتورهای که مقاومت هیدرولیکی گیاهان با آن بیان می شود ضریب زبری است . اندازه گیری ضریب زبری گیاهان موجود در این سواحل و دشتهای سیلابی و بررسی تاثیر انها درکاهش سرعت و تنش برشی جریان از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از مدل ازمایشگاهی به بررسی ضریب زبری گیاه و پده رودخانه ای در دو حالت برگدار و بدونبرگ پرداخته شده است . این گیاه بومی حاشیه رودخانه کارون بوده که در شرایط غیر مستغرق و زیر بحرانی در فلوم شیشه ای بطر 12/6 متر، عرض 0/5 متر و ارتفاع 0/6 متر با سرعت، دبی و عمق های مختلف آزمایش شد. ارتفاع گیاهان در این تحقیق 35 سانتیمتر و با آرایش طبیعی و تصادفی در بازه ای از فلوم به طور 2/8 متر درکف فلوم قرار داده شدند. تعداد کل آزمایشات در این تحقیق 44 عدد بود. با توجه به آزمایشات انجام شده بر روی مدل فیزیکی و نمودارهای بدست آمده می توان نتیجه گرفت ضرایب زبری گیاهان تابعی از شرایط جریان نظیر سرعت، عمق و شعاع هیدرولیکی و همچنین تابعی از نوع وپوشش گیاهی هستند. همچنین ضریب اصطکاک پده برگ دار در مقایسه با حالت بدون برگ تقریبا دو تا چند برابر می باشد. در پده بدون برگ، ضریب زبری بصورت تقریبا خطی با عمق جریان افزایش می یابد.

کلیدواژه ها:

ضریب زبری ، پوشش گیاهی ، نیمه مستغرق ، حفاظت سواحل