آلودگی منابع آب و آبزیان توسط اثرات تشدید کننده آلاینده ها

امروزه با پیشرفت در صنایع گوناگون و کشاورزی و نیز ایجاد شیوه های نوین در آن سبب وارد شدن مقادیر متناهی از ترکیب شیمیایی مختلف به محیط زیست آبی گشته ایم. هم اکنون ماهیت شیمیایی برخی از فرآورده های جنبی ناشی از فرآینده های صنعتی به درستی مشخص نمی باشد، آیا برخی از این محصولات برای محیط زیست مضر می باشند؟ پاسخ مطمئناً مثبت می باشد اما اینک تا چه حد، برای چه موجوداتی و در چه شرایطی زیان بار هستند، پرسشهایی می باشند که پاسخ آنها پس از پژوهشهای گسترده تری در زمینه تجمع زیستی آلاینده ها آشکار خواهد شد. عناصر سنگین مهمترین آلاینده های انواع آب می باشند. در بین همه فلزات، روی، مس، آهن و سرب مهمترین آلاینده ها هستند کارخانه های متفاوت یک یا چند گونه از فلزات را به آب تخلیه می کنند. در صورتیکه تعداد بیشتری از فلزات مجموعا به محیط آبی تخلیه گردند سمیت ایجاد شده و به علت اثر تشدید کنندگی فلزات نسبت به هم افزایش می یابند. این مقاله اشاره ای به سمیت حاد عناصر سنگین در ژئوپلانکتون، دیاپتوماس، فوربسی، دارد و مخلوطهای متفاوت دو، سه، چهار تایی، جزو فلزی روی، مس اثر کشندگی حدود ده مرتبه بیشتر از 50 LC انفرادی را دارا می باشد. در میان 6 تست مختلف ترکیب دوتایی فلزات روی- مس- آهن- سرب – آهن رفتار رقابت آمیزی داشته در حالیکه روی- آهن و روی- سرب و مس، سرب به صورت تشدید کننده عمل می کنند، در چهار ترکیب متفاوت مخلوط سه تایی فلزات به نامهای روی- مس- آهن و روی – مس – سرب و روی – آهن – سرب نیز اثر تشدید کننده نشان می دهند و در مخلوط 4 تایی این عناصر حدود 4 مرتبه سمیت بیشتر از غلظت هر فلز در مخلوط است.به طور کلی تجمع زیستی مواد آلاینده در آبزیان به منظور نیل به چند هدف اساس مورد بررسی قرار می گیرد. نخستین و مهمترین دلیل، حفظ تندرستی بشر و موجودات زنده ای است که به عنوان منبع غذایی قرار می گیرند. در چنین مواردی تنها تضمین برای عدم ابتلا انسان به امراض گوناگون آنالیز مستقیم جانداران مذکور می باشد. چنین بررسیهایی بصورت مقایسه غلظتهای آلاینده های مختلف در بدن آبزیان با استانداردهای از پیش تعیین شده می باشد. این مقاله چکیده ای از کار آزمایشی بر روی پلانکتون بوده که اثر مخلوطهای متفاوت فلزات سنگین در آن بررسی می گردد. دراین آزمایش از زئوپلانکتون دیاپتوماس فوربسی به عنوان اصلی ترین موجود آزمایش استفاده شده و فقط پلانکتونهای سالم بصورت تصادفی انتخاب می گردند.ابتدا تست ها برای بررسی محدوده سمیت فلزات برای 24 ساعت انجام می شود. و در غلظتهای منفرد فلزات و نیز در مخلوط آنها برای محاسبه IC50 پلانکتون مورد آزمایش قرار می گیرد. برای فراهم نمودن روی- مس- آهن- از ترکیبات سولفات و برای سرب از نیترات استفاده می شود. بعد از مخلوط کردن 2 یا تعداد بیشتر از فلزات، مخلوط به غلظتهای مختلف رقیق شده و تستهای سنجش زیستی انجام می شود. رفتار پلانکتون در معرض فلزات، ثبت شده و مقادیر غلظتهای کشنده که 5 ، 50 ، 95 درصد مرگ و میر پلانکتونها را سبب می شود تخمین زده می شود.سمیت فلزات منفرد از 4 فلز مورد آزمایش بصورت منفرد، مس قویترین سمیت و آهن کمترین سمیت را برای زئوپلانکتون دارد.سمیت مس برای پلانکتوان حدود 166 مرتبه بیشتر از آهن و 126 مرتبه بیشتر از سرب است. بهرحال روی اگر چه چندین مرتبه سمی تر از آهن و سرب می باشد فقط یک هفتم مرتبه نسبت به مس سمی می باشد.