نقش آموزش بهداشت(بهداشت لوازم و ابزار کارها مواد اولیه مصرفی ، گندزدایی و ...) در کاهش آلودگی آبمیوه و شیرموز سنتی عرضه شده در آّبمیوه فروشی های منطقه تحت پوشش مرکز بهداشت شماره 3 شهرستان مشهد

با توجه به وجود تولیدات و فرآورده های صنعتی اغلب مردم دلایل فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی تمایل به استفاده از محصولات و فراورده ای سنتی دارند این در حالی است که هر ساله حدود 30 درصد از مردم به بیماریهای ناشی ار مصرف مواد غذایی ناسالم مبتلا شده و زیانهای اجتماعی و اقتصادی زیادی به بار می اورد ار آنجایی که شناخت عوامل آلوده کننده مواد غذایی و نحوه آلوده شدن محصولات یکی از راهها یموثر در پیشگیری از آثار و مخاطرات بهداشتی است. از این رو رعایت ضوابط بهداشت مواد غذایی در کلیه مراحل و نظارت مستمر کاشناسان بهداشت محیط جهت اطمینان از سلامات محصولات اجتناب ناپذیر است . و آّمیوه سنتی به دلیل نوع فرایند که دخالت زیاد دست محیط مناسبی برای رشد برخی پاتوژنها بوده و می توانند موجب یبماری زایی گردند و مسمویت های غذلیی ناشی از مصرف این محصولات می تواند سلامت مصرف کنندگان را بطور جدی تهدید کند . و باتوجه به اینکه در اغلب موارد دلیل آلوده بودن مواد غذایی پایین بودن سطح آگاهی و اطلاعات بهداشتی کارکنان و متصدیان مراکز تهیه و توزیع و مصرف کنندگان می باشد . نتایج پرسشنامه ها نیز این موضوع را تایید می کند در نتیجه در این راستا تحقیی بطور مقطعی - کاربردی در بهار و تابستان 83 بطور مداخله ای و با هدف تعیین نقش آموزش کارکنان در کاهش آلودگی آبمیوه سنتی انجام گردید. این پژوهش یک مطالعه مقطعی- کاربردی بوده که جهت تعیین نوع آلودگی و تاثیر اموزش کارکنان مراکز تهیه و توزیع آبمیوه سنتی در بهار و تابستان 83 بر روی آبمیوه های غیر پاستوریزه از قبیل شیر موز ، آب هویج ، آب طالبی و شیر نارگیل 25 آبمیوه فروشی در منطقه تحت پوشش شهرستان مشهد 3 انجام شده است . از 25 آبمیوه فروشی که بطور تصادفی انتخاب شده اند نمونه برداری از مواد اولیه ، محصولات ، دست کارکنان و ابزار کار در دو مرحله قبل و بعد از آموزش با رعایت شرایط استاندارد و یکسان انجام شده و نتایج با یکدیگر مقایسه شده . نتایج مرحله اول نشان دهنده آن است که از کل نمونه ها حدود 84/5 درصد دارای اشریشیاکلی و آلوده می باشند و شمارش محتملترین تعداد کلیفرم نشان داد که فقط 14/7 درصد نمونه ها دارای کلیفرم د رحد مجاز (کمتر از 100) و 39/5 در صد نمونه ها دارای کلیفرم (1100-100 ) و 27/13 درصد دارای کلیفرم (5000-1100 ) و 18/6 درصد نمونه ها دارای بیش از 5000 کلیفرم بودند و 92 درصد نمونه های اب هویج آلوده به اشریشیا کلی و 8 درصد یخهای مصرفی دارای آلودگی کلیفرمی بالاتر از حد مجاز بودند و دست کارکنان نیز در مرحله اول همگی الوده به EC بوده اند. پس از برکزاری کلاسهای آموزشی نتایج آزمایشات با تغییرات زیاد به شرح زیر بود آلودگی به EC در کل نمونه ها و دست کارکنان صفر بود.76 درصد نمونه ها دارای کلیفرم در حد مجاز(کمتر از 100) 17/1 درصد کلیفرم در حد (1100-100) 6/2 درصد دارای کلیفرم د رحد (5000-1100)و 0/77 درصد دارای کلیفرم بالاتر از 5000 بودند و یخ مصرفی از نظر آلودگی کلیفرمی در حد مجاز و صفر بود . با توجه به این که آلودگی آبمیوه به EC باید صفر و تعداد کلیفرم آنها نیز کمتر 100 باشد.نتیج تحقیق نشان دهنده این موضوع است که افزایش آگاهی کارکنان نقش بسیار موثری در کاهش آلودگی مواد غذایی دارند. علاوه بر این برای اطمینان بیشتر از سلامتی مواد غذایی عرضه شده توجه به نکات ذیل ضروری به نظر می رسد. 1-کنترل و نظارت دقیق کارشناسان بهداشت محیط مراکآموزش متصدیان ،کارکنان،مردم و مصرف کنندگان. 3- گندزدایی میوه ها قبل از استفاده و تمیز نمودن لوازم و ابزار کار . 4- استفاده از یخ ساخته شده توسط دستگاه های یخ ساز د رمحل آبمیوه فروشی ها.

کلیدواژه ها:

آبمیوه های سنتی ، آلودگی کلیفرمی ، آموزش