بررسی ساختارجمعیتی ماکروبنتوزها در رودخانه کارون بازه استان خوزستان (پاییز1391)

مقدمه و اهمیت موضوع: حفظ تنوع موجودات و بیوم های آنها یکی از ارکان مهم حفاظت از منابع آبی است که لازمه آن شناسایی موجودات رودخانه می باشد و از آنجاییکه حفاظت از اکوسیستم آبی ، توان خودپالایی رودخانه را بالا می برد ، بنابراین راهکار مناسبی جهت افزایش تنوع موجودات و همچنین کاهش آلودگی آب ها می باشد. این مطالعه در سال 1391 در رودخانه کارون، در فصل پاییز انجام شد. مواد و روشها: نمونه برداری در 11ایستگاه تعیین شده با چهار تکرار با استفاده از سوربر و گرب پترسون با سطح مقطعcm2 225 صورت گرفت. از سه تکرار برای شناسایی و شمارش ماکروبنتوزها و از یک تکرار برای تعیین دانه بندی و درصد مواد آلی رسوبات استفاده شد. جهت اندازه گیری میزان مواد آلی از روش فیزیکی سوختن در کوره الکتریکی و به منظور آنالیز دانه بندی رسوبات از روش سری الک استفاده شد. پارامتر های فیزیکی و شیمیایی آب با سه تکرار اندازه گیری شد.نتایج و بحث: در طول فصل نمونه برداری به طور میانگین تعداد 16022 فرد در متر مربع شناسایی و شمارش گردید. در بین رده های شناسایی شده به طور میانگین بیشترین درصد فراوانی مربوط به رده کم تاران با 56/70% در متر مربع پس از آن دوکفه ای ها با فراوانی 39/13% در متر مربع ، شکم پایان با فراوانی 25/8% در متر مربع ، پر تاران با فراوانی83/6% در متر مربع ،حشرات با فراوانی88/0% در متر مربع، سخت پوستان با فراوانی 08/0%در متر مربع بوده است.همچنین ایستگاه ها در مقایسه با هم دارای اختلاف معنی دار آماری بودند . بیشترین درصد رسوبات با دانه بندی کوچکتر از 063/0 میلی متر(20/95 %) در ایستگاه 3 و کمترین درصد رسوبات با دانه بندی کوچکتر از 063/0 میلی متر(84/52 %) در ایستگاه 2 ثبت شد. درصد مواد آلی رسوبات (51/1±47/24) بوده که بیشترین و کمترین مقدار آن به ترتیب در ایستگاه 8(10/1±09/26) و ایستگاه3 (17/0±41/22) اندازه گیری شد. بین ایستگاه ها اختلاف معنی دار در خصوص مواد آلی و دانه بندی وجودداشت. نتیجه گیری: در کل دوره نتایج، دانه بندی رسوبات جنس رسوبات بستر ایستگاه های مطالعاتی در ایستگاه 1 قلوه سنگ و دیگر ایستگاه ها را رسی نشان داد. مطابق نظریه ولچ (1992) در این تحقیق در کل دوره مطالعاتی، ایستگاه 2، 3، 6 ، 4و7در طبقه آلوده و دیگر ایستگاه ها در طبقه با آلودگی متوسط قرار گرفتند. ایستگاه 2و 3 در میان سایر ایستگاه ها از بدترین شرایط زیستگاهی برخوردار هستند. افزایش آلودگی باعث کاهش تنوع و فراوانی گونه های درشت بی مهره کفزی می شود.

کلیدواژه ها:

رودخانه کارون ، ساختار جمعیتی ، ماکروبنتوز ، فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی