مقایسه تغییرات برخی خصوصیات فیزیکو-شیمیایی خاک کشت های مختلط و تک کشتی با عدم زراعت در جنگل های زاگرس (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده دیل در استان کهکیلویه و بویراحمد)

پویایی جنگل ها تحت تاثیر فاکتورها و فرآیندهایی از قبیل شرایط رویشگاهی، ترکیب گونه ها، زادآوری و آشفتگی قرار دارد. در این تحقیق با توجه به نقش حفاظت آب و خاک جنگل های زاگرس، برخی خصوصیات خاک شناسی منطقه کشت مختلط و تک کشتی (غلات) با فاقد زراعت در جنگل بررسی شد. پس از جنگل گردشی نسبت به تعیین مناطق کشت مختلط و تک کشتی به وسیله سیستم موقعیت یاب جهانی اقدام شد. به منظور حذف اثرات حاشیه ای، منطقه شاهد (فاقد زراعت در جنگل) با رعایت فاصله مناسب با درنظر گرفتن فاکتورهای فیزیوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا) به گونه ای انتخاب شد که از نظر خصوصیاتی از قبیل نوع پوشش گیاهی، زمین شناسی و غیره با دو منطقه کشت مختلط و تک کشتی بیشترین همگنی را داشته باشد. با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی شبکه های آماربرداری (800 * 1250 متر مربع) بر روی نقشه رقومی منطقه مورد مطالعه پیاده شد. در عرصه با استفاده از سیستم موقعیت یاب جهانی اقدام به پیاده نمودن 15 قطعه نمونه مستطیلی به ابعاد 25 * 35 مترمربع شد. در هر کدام از سه منطقه مورد مطالعه نمونه های خاک در 5 قطعه نمونه، از عمق های 10-0 و 20-10 سانتی متر تهیه و در آزمایشگاه اسیدیته خاک با EC متر، هدایت الکتریکی با pH سنج، آهک کل، کربن و ماده آلی خاک به روش تیتراسیون، بافت خاک به روش هیدرومتری، فسفر قابل جذب به روش السن، پتاسیم به روش فیلم فوتومتری، رطوبت خاک به روش وزنی، وزن مخصوص ظاهری به روش کلوخه و ازت کل به روش کجلدال اندازه گیری شد. با توجه به مشخصه های مورد بررسی نتایج نشان داد که به ترتیب مناطق فاقد زراعت و کشت مختلط نسبت به تک کشتی در جنگل برتری دارند. با توجه به نقش حفاظت آب و خاک جنگل های زاگرس، نتایج تحقیق نشان داد که هر گونه دخالت انسانی (از قبیل کشت گونه های بومی) در این بوم نظام سبب بر هم زدن تعادل طبیعی این جنگل ها شده و از آنجا که متاسفانه در اکثر جنگل های زاگرس زراعت در جنگل رواج یافته جهت رسیدن به اهداف حفاظت آب و خاک این جنگل ها کشت مختلط (گونه های باغی) بر تک کشتی (غلات) برتری دارد.