تعیین ساختار تار واحد بوتادین،خالص سازی و امکان سنجی از آن در صنایع پایین دستی

در واحد بوتادین پتروشیمی شازند اراک با انجام فرایند تقطیر استخراجی خلوص بوتادین را افزایش میدهند و فورفورال را به عنوان ماده جاذب اکسیژن در سیستم استفاده مینمایند. فورفورال باعث میشود C5 موجود در سیستم با انجام واکنش پلیمریزاسیون، تار (tar) تشکیل داده که بالا رفتن غلظت تار در سیستم حلال، باعث گرفتگی در تیوب مبدلهای واحد و به تبع آن باعث پایین آمدن راندمان حرارتی مبدلهای مربوطه میگردد بنابراین میزان تار موجود در سیستم را در عظت (2 تا 4 درصد) کنترل مینمایند و تار جدا شده از واحد خارج و به دلیل نداشتن هیچگونه کاربردی، به واحد پساب جهت سوزاندن ارسال میگردد مشکلات زیست محیطی ایجاد شده در هنگام سوزاندن تار، عامل اصلی در انتخاب این موضوع در قالب یک پروژه صنعتی بود. در مرحله اول با خالص سازی تار (شستشو با سود 10%) TBC آن جداسازی گردید. در مرحله دوم با انجام تستهای تعیین ساختار از جمله تست GPC به وجود ساختاری با توزیع پهن (1/14=PDI) والیگومری، در تار پی برده و با انجام تست CHN درصدئ وزنی ومولی، کربن و هیدروژن و نیتروژن در تار محاسبه گردید. در مرحله سوم با انجام (C-NMP, H-NMR) NMR و IR به نوع و پیوند میان کربنها و خیدروژنهای موجود در تار و وجود ساختار غیر اشباع و حلقوی تار که نزدیک به پلی سیکلو پنتادین میباشد پی بردیم و بعد از مطالعات کتابخانه ای، از بین روشهای خالص سازی، هیدروژناسیون تار در حضور کاتالیست نیکل فعال انتخاب گردید و پس از سنتز کاتالیست نیکل فعال، هیدروژناسیون انجام شد. در نتیجه ماده ای بدست آمد که جهت سنجش میزان بازدهی واکنش، تستهای تکمیلی انجام و نتایج بررسی و تحلیل گردید و خوشبختانه نتایج رضایتبخش بود. همچنین بدلیل بالا بودن نسبت کربن به هیدروژن در تار خالص سازی شده و مناسب بودن جهت استفاده در کارخانه کربن بلک، تار با ماده شیمیایی CFO، مخلوط و نمونه تهیه و ارسال و آنالیز گردید و نتایج مورد تأیید شرکت کربن بلک واقع شد. ماده شیمیایی CFO (cracking fuel oil) در واحد الفین تشکیل و بعنوان خوراک در واحد کربن بلک جهت تهیه دوده صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین موفق شدیم با انجام عمل هیدروژناسیون و رفع بوی نامطبوع تار و تغییر رنگ آن، رضایت متقاضیان استفاده از تار در صنایع چسب و صحافی کاغذ را جلب نموده و مکاتبات همچنان ادامه دارد. بطور خلاصه توانستیم از یک ماده فرعی که کاربردی نداشت و سوزانده میشد و علاوه بر هزینه های مربوط به سوزاندن، آلودگی محیط زیست را بهمراه داشت چندین کاربرد بدست آورده و این فراورده در صنایع چسب و صحافی و کربن بلک قابل استفاده میباشد و با ممانعت از سوزاندن تار کمک هر چند کوچک به محیط زیست منطقه بنماییم

کلیدواژه ها:

تار ، نیکل فعال ، هیدروژناسیون ، کربن بلک ، بوتادین ، صنایع پایین دستی