بررسی عملکرد باگاس نیشکر در کاهش نیترات خروجی از زهاب زهکش های زیر زمینی

مصرف کودهای ازته در چند دهه اخیر به دلیل کارآیی زیاد ازت در افزایش عملکرد، ارزانی نسبی و دسترسی بیشتر زارعین افزایشی سریع داشته است. فرآیند حرکت و شستشوی نیترات از میان پروفیل خاک بسیار پیچیده است این عنصر از تحرک و پویایی زیادی برخوردار است و همین امر سبب شستشو و حرکت آن به لایه های زیرین خاک می شود کاهش زیاد نیتروژن از زمین های کشاورزی می تواند یکی از علل غلظت زیاد آن در آبهای زیرزمینی باشد که به صورت بالقوه افزایش ریسک در سلامتی انسان را به دنبال دارد از میان روشهای مختلف کاهش نیترات آبهای زیرزمینی حذف بیولوژیک بهتر است احیای نیترات یا نیتریت به گازهای ازته را دنیتریفیکاسیون می گویند این فرایند توسط موجودات زنده به منظور کسب انرژی انجام می گیرد در بین باکتری های عمدتا باکتری های هتروتروف این عمل را انجام می دهند دو شرط مورد نیاز برای دنیتریفیکاسیون محیط بی هوازی و منبع کربنی می باشند از آنجا که این باکتری ها در شرایط بی هوازی فعالیت می کنند می توان از آنها در محیط زهکش برای کاهش نیترات استفاده نمود. این تحقیق در آزمایشگاه هیدرولیک دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. برای انجام این آزمایش از یک مدل فیزیکی به ابعاد 150،120 و 40 سانتی متر که ترانشه زهکشی را شبیه سازی می کرد استفاده شاد از باگاس نیشکر به عنوان ماده کربنی برای افزایش فعالیت این باکتری ها در محیط زهکشی استفاده گردید. این ماده با خاک ترکیب گردید و به عنوان فیلتر در کنار لوله زهکش کارگذاری شد هر چند روز یکبار از خروجی لوله زهکش نمونه برداری شد نتایج نشان داد که وجود باگاس به عنوان ماده کربنی در خاک باعث شد که میزان نیترات از 160 میلی گرم در لیتر به 60 میلی گرم در لیتر یعنی در حدود بیش از 50 درصد کاهش یابد بنابراین میتوان از این ماده کربنی در خروجی زهکش ها جهت کاهش نیترات ورودی به آبهای سطحی استفاده کرد

کلیدواژه ها:

باگاس نیشکر ، زهکش زیرزمینی ، بیوفیلتر ، نیترات ، دنیتریفیکاسیون