نقش مساجد در مناسب سازی فضاهای شهری (با تاکید بر رویکرد توسعه محله ای)

تجارب جهانی در زمینه توسعه موید مردم عدم موفقیت کامل توسعه های کل نگر در سطح شهر است. شیوه ای که امروز مورد توجه بسیاری از صاحب نظران و دست اندرکاران توسعه شهرها قرار گرفته، نگرش و رویکرد توسعه محله ای می باشد. توسعه محله ای به جهت اینکه امکان توجه به سطوح پایین تر جامعه و ابعاد ملموس زندگی شهری را فراهم می کند و در پایین ترین سطح فضایی امکان شناخت بیشتر از جامعه (نیازها، توانایی ها) را به وجود می آورد، سبب ایجاد توسعه ای پایدار شده و انسجام اجتماعی را ترغیب می کند. در این میان کشوررهای توسعه یافته برای دست یابی به توسعه محله ای اقدام به ایجاد و تجهیز مراکزی تحت عنوان Community Center نموده اند. این اماکن به شکل کاملاً مردمی و با کمک NGOS اداره می شوند و در امور مختلف زندگی روزمره شهروندان ضمن ارائه خدمات و اطلاعات گسترده به صورت پل ارتباطی قوی میان مردم و مسئولین عمل کرد و به عنوان متولی حل بسیاری از مشکلات اجتماعی، اقتصادی، … شهروندان عمل می کنند. بنابراین به جهت رویکرد جهانی به توسعه محله ای و لزوم پرداختن به مشکلات شهروندان در سطوح خرد نظیر محلات از یک سو و ضرورت ایجاد مراکزی جهت ایجاد تشکل های اجتماعی مختلف برای رسیدن به اهداف توسعه محله ای، فراهم آمدن فضاهایی که بتوانند به شکل منسجمی در راستای توسعه محله ای عمل نمایند، ضروری می باشد. به نظر می رسد در کشور ما مساجد با قدمت تاریخی چندین صد ساله و عملکردهای مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که در طول تاریخ بر عهده داشته اند می توانند در سطح محلات برای دستیابی به اهداف توسعه محله ای (همچون مناسب سازی محیط های شهری برای استفاده افرادی با محدودیت های حرکتی) ایفای نفش نمایند اگرجه تاکنون کمتر با چنین نگرشی به مساجد نگریسته شده است . حال این سوال مطرح است که چگونه می توان در جهت آماده سازی مساجد برای پذیرش چنین مسئولیتی اقدام کرد و چه نوع تمهیدات فیزیکی، کالبدی و اجتماعی باید فراهم آورد تا به این مهم دست یافت.

کلیدواژه ها:

مسجد ، برابری فرصت ها در استفاده از امکانات شهری ، تشکل های مردمی ، توسعه محله ای