بررسی تحلیلی الگوی دسترسی در ساختار شهر اسلامی- ایرانی برای ارائه ضوابط دسترسی

شهر اسلامی- ایرانی یکی از مظاهر تمدن اسلام است که در شکل گیری و استخوان بندی آن عوامل متعددی نظیر عوامل جغرافیایی، مناسبات اجتماعی، ارزش های دینی تأثیر گذارند. در چند دهه اخیر در اثر گسترش نامتعادل شهرها و گسست سازمان فضایی شهر، شهر اسلامی از حقیقت خود فاصله گرفته و چالش هایی را پیش روی شهرسازی جدید به وجود آورده است. توجه به رویکرد ساختار فضائی، با احترام به تاریخ و مفاهیم شهر اسلامی- ایرانی محتوای اصلی کار می باشد. ضرورت شناخت مفاهیم شهر اسلامی- ایرانی از سویی شناخت ویژگی های فرهنگی، بومی و تاریخی بافت از دیگر سو و نیز معیارهای شناخت استخوانبندی می تواند ما را به ساخت الگوهای ذهنی رهنمون کند. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به الگویی با خصوصیات اسلامی- ایرانی جهت برقراری ارتباط ذاتی و ساختاری مابین دین، فضای شهری و مناسبات اجتماعی می باشد. نوع تحقیق کاربردی بوده و روش آن توصیفی- تحلیلی است. این مقاله سعی دارد با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای و شناخت عناصر تأثیر گذار در ساختار فضایی شهر و تحلیل ساختار محلات، خصوصیات الگوی دسترسی در ساختار شهر اسلامی- ایرانی را معرفی نموده و سپس به عنوان نمونه موردی با استفاده از پرسشنامه میزان مطلوبیت فضا را از نظر الگوی دسترسی در محله امامزاده اسماعیل میانه مورد ارزیابی قرار داده و پس از تحلیل وضع موجود راهنمای طراحی الگوی دسترسی برای شهری با خصوصیت اسلامی- ایرانی را ارائه نماید.

کلیدواژه ها:

شهر ، شهر اسلامی- ایرانی ، ساختار فضایی ، الگو