کاربردها و مزایای نانو لیپوزوم ها در صنایع غذایی

امروزه کاربردهای نانوتکنولوژی به عنوان شاخه ای پیشرفته از علم در زمینه های مختلف و بویژه در صنایعغذایی بر هیچکس پو شیده نی ست. اصلی ترین سی ستم های نانوانکپ سولا سیون با پایه لیپیدی که می توانند برایمحافظت و انتقال مواد استفاده شوند نانولیپوزوم ها هستند. حدود 40 سال پیش بنگمام و همکارانش لیپوزوم رابصورت ویزیکول های کروی شکل تعریف کردند که می تواند از کلسترول، سورفاکتانت های غیر سمی، اسفنگولیپیدها، گلیکولیپید ها، استید های چرب بلند زنجیر و حتی غشاهای پروتئینی تولید شود. هم اکنون لیپوزوم ها به یکابزار بسیار پر کاربرد در زیست شناسی، بیوشیمی و داروسازی تبدیل شده است. کلمه لیپوزوم از دو کلمه ی یونانیLipos ( چربی) و Soma (ساختار) تشکیل شده است. مکانیسم اصلی برای تشکیل لیپوزوم ها و نانو لیپوزوم ها برپایه ی برهمکنش های هیدروفیلیک و هیدروفوبیک بین فسفولیپید ها و مولکول های آبی است. اخیرا لیپوزوم ها وپروتو لیپوزوم ها (لیپوزوم های انکپسوله شده با یک یا چند پروتئین) تولید شده اند که سیستم بسیار مناسبی برایانتقال انواع متنوعی از مواد جهت استفاده های بیولوژیکی، بیوشیمیایی، دارویی و کشاورزی می باشد. هدف از اینتحقیق بررسی موارد مورد استفاده از لیپوزوم بصورت نانو در صنعت غذا و مناسب بودن این ماده در ماتریکس هایغذایی است، تا بتوان از آن به عنوا ن عامل موثری در گسترش و بهبود غذاهای عملگرا بهره جست. حامل های با پایهلیپیدی (لیپوزوم ها) می توانند مواد را از رادیکال های آزاد، یون های فلزی، pH و آنزیم هایی که منجر به تجزیه یمواد می شوند، محافظت کنند. ویژگی های منحصر به فرد نانو حامل های لیپیدی هدف پذیری آنها در انتقال موادمحتویشان به مناطق معین با استفاده از شبکه های غذایی است. لیپوزوم ها حامل های کلاسیکی برای داروهاهستند که اخیرا در صنعت غذا نیز استفاده چشمگیری از آن می شود. توانایی لیپوزوم ها در به دام اندختن موادمختلف همراه با پیشرفت های ایجاد شده در تکنولوژی لیپوزوم منجر به افزایش استفاده از لیپوزوم به عنوان حاملهایی برای انتقال مواد زیست فعال درون سیستم ها مختلف غذایی شده ا ست. امروزه جوامع پیشرفته سعی درگسترش غذاهای عملگرا دارند، غذاهایی که علاوه بر تامین انرژی برای سوخت و ساز بدن نیازهای ضروری و درمانیآن را هم فراهم می کنند. با قرار دادن مواد مغذی درون نانو ساختار ها (نانوانکپسولاسیون) می توان آنها را از آسیبهای احتمالی درون لوله گوارش حفظ کرده تا به محل مورد نظر انتقال یابند، نانو لیپوزوم ها ساختار های مناسبیبرای این منظور می باشند.

کلیدواژه ها:

نانو لیپوزوم ، صنایع غذایی ، غذاهای عملگرا و مواد زیست فعال