مطالعه تکتونیک فعال منطقه همایجان فارس

نئو تکتونیک اصلی ترین عامل در کنترل تحولات شکل زمین در نواحی فعال تکتونیکی می باشد و مشخصا بر سیستم های رودخانه ای تاثیر گذاشته و همچنین عوارض مورفوتکتونیکی را در منطقه ی مطالعاتی تحت تاثیر قرار داده است. این منطقه در امتداد کمربند چین خورده ساده ی زاگرس واقع شده و دارای سو گیری شمال باختری – جنوب خاوری می باشد که در زمان کرتاسه پسین آغاز و در طول میوسن پیشین به خاطر برخورد صفحات عربی و اوراسیا تقویت شده است. برای بررسی فعالیت تکتونیکی منطقه، شاخص های ژئو مورفیک شامل شاخص شیب رودخانهSLعدم تقارن حوضه زهکشیAFارتفاع سنجیHI نسبت پهنای کفه دره به ارتفاع دره VF و شکل حوضه ی زهکشیBS را تحلیل نموده ایم. این شاخص ها بااستفاده ازسامانه ی اطلاعات جغرافیاییGIS با هم ترکیب شدند و شاخص دیگری به نام شاخص فعالیت تکتونیکی Iat را بوجود آورده اند که وقوع بالا آمدگی های مختلف را در گذشته ی زمین شناسی،نشان می دهد. این شاخص ترکیبی از پنج شاخص مذکور می باشدکه عملکرد کلی فعالیت تکتونیکی منطقه را نشان می دهد و با توجه به آن می توان وضعیت تکتونیکی منطقه رابررسی کرد. فعالیت های تکتونیکی منطقه ی مورد مطالعه توسط مقدار زیادی از شاخصهای ژئومورفیک ناشی ازنقشه های مدل های ارتفاع رقومیDEM و خطوط حوضه های زهکشی و آبیاری با استفاده ازسامانه ی اطلاعات جغرافیایی بررسی شده است. از لحاظ تکتونیکی، منطقه مورد مطالعه به سه گروه تقسیم می شود: بخش اول (فعالیت تکتونیکی بسیار زیاد)؛ بخش دوم (فعالیت تکتونیکی زیاد) و بخش سوم (فعالیت متوسط). این نتایج در راستای مشاهدات صحرایی و زمین شناسی حاصل شده اند. در این ناحیه تأثیر آب و هوای محلی که باعث عدم تقارن در منطقه میشود، وجود ندارد. پس اینطور به نظر می آید که عامل مهم کنترل مهاجرت جریان، می تواند تکتونیک محسوب شود مقادیرشاخص های ژئومورفیک به دست آمده ناشی از مطالعه ی منطقه، با تقسیم شدن منطقه به 55 زیرحوضه می باشد که در هر زیر حوضه مقادیر با هم متفاوت اند. نتایج بدست آمده با مشاهدات میدانی وصحرایی سازگار می باشد.

کلیدواژه ها:

نئوتکتونیک ، ژئومورفیک ، مدل ارتفاع رقومی ، فعالیت تکتونیکی