بررسی ژنز و فراوانی عناصر کمیاب موجود در پریدوتیت های میزبان کرومیت گلاب، شرق سربیشه، خراسان جنوبی

کانسار کرومیت گلاب سربیشه، در بخش شمالی زمین درز سیستان و 12 کیلومتری شرق شهرستان سربیشه قرار گرفته است. نهشته های کرومیتی در این سنگ ها اغلب با شکل های مختلفی چون لایه ای، پراکنده و عدسی شکل با ابعاد متغیر مشخص می شوند. سنگ های پریدوتیتی دگرسان شده، میزبان اصلی کانسار کرومیت هستند. غنی شدگی نمونه ها از Cr و Ni نشان می دهد که این دو عنصر باهم رابطه مستقیم دارند، به طوری که هرچه سنگ های اولترامافیک هارزبورژیت و سرپانتینیت، کروم بیشتری داشته باشند، مقدار نیکل نیز در آنها بیشتر است. مقادیر Rb و Sr در سنگ های اولترامافیک منطقه پایین است همچنین مقادیر Zr ، Y و Nb در این نمونه ها متغیر و پایین است. این تغییرات به احتمال معلول دگرسانی های کف اقیانوسی است. براساس نمودار عنکبوتی بهنجار شده نسبت به گوشته اولیه الگوی تغییرات عناصر فرعی و کمیاب نمونه های سنگی برداشت شده از منطقه با گوشته اولیه مشابه بوده و تفاوت موجود، در میزان تمرکز این عناصر است. این می تواند نشان دهنده ی ارتباط ژنتیکی نمونه ها باهم و خاستگاه مشترک آنها باشد. وجود بافت پوست پلنگی و قشردونیتی کرومیت ها نه تنها گویای تبلور همزمان کرومیت و اولیوین در مراحل نخستین تبلور ماگمایی است، بلکه مقدم بودن شروع تبلور اولیوین را نیز نشان می دهد لذا تشکیل کرومیت های شرق سربیشه با مدل کلیمن که برای توالی افیولیتی لوبوسا در منطقه جنوب تبت ارائه شده است، همخوانی دارد.

کلیدواژه ها:

ژنز ، عناصر کمیاب ، کرومیت گلاب