پهنه بندی آب و هوایی ایران مرکزی با روش های آماری چند متغیره

طبقه بندی اقلیمی نواحی جغرافیایی از گذشته های بسیار دورتر ذهن اقلیم شناسان به خود مشغول کرده است. درگذشته غالباً ازچند پارامتر اقلیمی برای پهنه بندی اقلیمی استفاده می شد که ازجمله می توان به روش های کوپن، آمبرژه، ایوانف، دومارتن و...اشاره کرد که هیچ کدام از این روش ها نتوانسته اند گویای واقعیت اقلیمی نواحی باشند. در سال های اخیر محققان با استفاده ازغالب پارامترهای مؤثر بر اقلیم و روش های چند متغیره سعی کرده اند تا تصویری درست از اقلیم نواحی ارائه دهند. در اینروش های جدید غالب عناصر اقلیمی مورد ارزیابی و واسنجی قرار خواهند گرفت. پژوهش حاضر تعیین نوع آب وهوای منطقه ایرانمرکزی را با استفاده از روش تحلیل عاملی و خوشه ای کانون توجه خود قرار داده است. بدین منظور ابتدا ماتریسی به ابعاد 33x20شامل 33 ایستگاه همدید و 20 فراسنج اقلیمی تشکیل شد. و با توجه با تفاوت در مقیاس اندازه گیری فراسنج های اقلیمی از نمرهاستاندارد داده ها استفاده گردید. بررسی نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که اقلیم منطقه متأثر از 5 مؤلفه دمایی، رطوبتی،بارشی، غباری و تابشی است. مؤلفه های یادشده حدود 85 درصد رفتار آب و هوایی منطقه را تبیین کردند. تحلیل خوشه ای بر رویعوامل یادشده وجود چهار ناحیه آب وهوایی را در منطقه نشان داد. این نواحی عبارت اند از: ناحیه گرم خشک بسیار کم بارش، گرمو خشک کم بارش، معتدل و کم بارش و معتدل بارشمند.

کلیدواژه ها:

گونه هوا ، پهنه بندی آب و هوایی ، تحلیل عاملی ، تحلیل خوشه ای ، روش های آماری چند متغیره ، ایران مرکزی