خشکسالی ، تولید ریزگردها بررسی 6 فلزات سنگین (Fe - Zn -Ni -Pb -Cd) ودر تالاب گاوخونی استان اصفهان

در سال های اخیر، بحران ناشی از ورود ریزگردها در استان و شهر اصفهان یکی از ملموس ترین حوادث طبیعی- انسانی مؤثر در زندگیروزمره شهروندان و همچنین اقتصاد این منطقه بوده است. کاهش نزولات جوی، خشکسالی، وزش بادهای شدید، حساس بودن خاک بهفرسایش بادی از جمله عوامل طبیعی هستند که ریزگردها را در اتمسفر پراکنده می کنند. استفاده بی رویه از منابع آبی، تخریب مراتع وجنگل ها، احداث سدها و گسترش صنایع آلوده کننده از فعالیت انسان هاست که منجر به تولید ریزگردها می گردد. در حال حاضرمهمترین منابع تولید ریزگردها برای شهر اصفهان دشت سجزی و احتمالاً در آینده تالاب گاوخونی خواهد بود. دشت سجزی در گذشتهنه چندان دور دارای مرغزار و چمنزارهای طبیعی بوده ولی خشکسالی، برداشت بی رویه از سفره های آب های زیرزمینی، شور شدنآب های سطحی و زیرزمینی، بهره برداری غیر اصولی از اراضی گچی و رهاسازی معادن، از بین رفتن سنگفرش حفاظتی سطح خاک، ایندشت را در مدت زمان کوتاهی به یکی از کانون های اصلی تولید ریزگردها تبدیل نموده است. وجود غلظت بالای یون های محلول نظیرسدیم، کلر و کربنات ها در گرد و غبار منطقه اصفهان و همچنین بالا بودن هدایت الکتریکی و pH این ذرات نشانه شور و سدیمی بودنگرد و غبار بوده و این فرضیه را تقویت می کند که گرد و غبار از منطقه با شوری زیاد حاصل شده است. کانی های رسی غالب گرد وغبار رس پالیگورسکایت بوده که یک رس الیافی می باشد که خود می تواند مشکلات زیست محیطی زیادی ایجاد نماید. مطالعاتی کهتاکنون در تالاب گاوخونی انجام شده بیانگر این واقعیت است که تقریباً همه بخش های سطحی تالاب خشک شده و تنها در بعضی ازقسمت ها، سفره آب زیرزمینی هنوز وجود دارد که با این وجود تالاب در وضعیت بحرانی به سر می برد. تجزیه های شیمیایی مؤید شورو سدیمی بودن شدید رسوبات تالاب می باشد. اگر روند خشک شدن رودخانه همین طور ادامه داشته باشد و حق آبه تالاب به آن تخصیصپیدا ننماید، در آینده نه چندان دور تالاب گاوخونی نیز می تواند به عنوان منشاء اصلی تولید ریزگردهای استان اصفهان و حتیاستان های دیگر تبدیل شودو نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین غلظت در منطقه (مرکز و شمال) تالاب مشاهده شد. غلظتفلزات سنگین در رسوب تالاب به ترتیب برای آهن 16350 ، نیکل 155 ، سرب 145 ، روی 1.25 و کادمیوم 3.15 میلی گرم بر میلیلیتردر منطقه (مرکز وشمال) تالاب به دست آمد . در این بررسی ترتیب غلظت فلزات مورد بررسی در نمونه های رسوب در هر 3 منطقه به صورت زیر Fe> Ni> Pb> Cd> Zn بدست آمد.

کلیدواژه ها:

آلودگی ، فلزات سنگین ، ریزگردها ، تالاب گاوخونی