پهنه بندی اقلیمی استان فارس با استفاده از روشهای آماری چندمتغیره

هدف از این تحقیق بررسی و تعیین مهمترین عناصر اقلیمی موثر و در نهایت پهنه بندی اقلیمی استان فارس با مساحت123946 کیلومتر مربع است. بدین منظور اقدام به ایجاد پایگاهی مرکب از 40 متغیر اقلیمی که از اهمیت بیشتری درارتباط با اقلیم استان برخوردار بودند، شد و متناسب با تراکم ایستگاهها و تغییرپذیری متغیرهای انتخابی، یک شبکه بهابعاد 13x13 کیلومتر بر روی استان گسترده شد. ایستگاههای مورد استفاده شامل کلیه ایستگاههای سینوپتیک،کلیماتولوژی و بارانسنجی استان فارس و مناطق مجاور استان می باشد. متناسب با اندازه شبکه، تعداد 656 نقطهاطلاعاتی بدست آمد. سپس با روش کریجینگ مقادیر 24 متغیر انتخابی در این 656 نقطه مشخص و دادههای نقطه-ای به پهنه ای تبدیل شدند. طول دوره آماری 1986 تا سال 2005 می باشد. با توجه به مفقود بودن دادههای بعضی ازایستگاههای مورد مطالعه در این تحقیق از روش درون یابی برای بازسازی دادههای مفقود استفاده گردید. از روشتحلیل عاملی با دوران واریماکس به منظور کاهش ابعاد ماتریس داده ها و از روش تحلیل خوشه ای پایگانی به طریقوارد جهت پهنه بندی اقلیم استان استفاده شد. یافته های این بررسی با استفاده از روش تحلیل عاملی نشان می دهد 4 عامل اول 89/48 درصد پراش متغیرهای اولیه را بیان می کند. این عوامل عبارتند از: دمای گرمایشی، بارش، تابش و باد که به ترتیب 38/9، 38/8، 7/5 و 4/1 درصد از تغییرات را نشان میدهند. از روش تحلیل خوشه ای با روش سلسله مراتبی وارد 6 پهنه اقلیمی در استان شناسایی و بر اساس امتیازات عاملی نامگذاری شدند. این مناطق عبارتند از: نیمه خشک و بادی، نسبتا خشک با رطوبت نسبی بالا، فراخشک و نسبتا گرم، خشک و گرم، فراخشک وگرم و بادی، فراخشک و فرا گرم.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی اقلیمی ، تحلیل عاملی ، تحلیل خوشه ای ، استان فارس