بررسی تغییرات 20 ساله (1392-1372) سطح آب زیرزمینی در دشت دامغان

شهرستان دامغان یکی از مناطق واقع در ناحیه خشک و نیمه خشک ایران است که عمده نیاز آبی آن از منابع آب زیرزمینی واز طریق چاهها، قنوات و چشمه ها تأمین می گردد. بررسی داده های 20 ساله سطح آب زیرزمینی اندازه گیری شده در 37 پیزومترانتخابی واقع در این محدوده، نشان داد که سطح ایستابی در سفره آبرفتی این منطقه، طی سال های 1372 تا 1392 ، پیوسته روندی نزولی داشته است. این امر منجر به افت 10/7 متری سطح آب آبخوان و کاهش 734/5 میلیون متر مکعب از ذخیره آن گردیده است. بیشترین میزان افت آب زیرزمینی در غرب شهر دامغان (مرکز دشت) و نیز در حاشیه های جنوب غربی و شمالشرقی دشت روی داده است. همچنین، نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که هیچ رابطه قابل توجهی بین میزان بارندگی و ترازآب زیرزمینی در دشت وجود ندارد، به گونه ای که روند رو به کاهش سطح ایستابی عمدتاً توسط بهرهبرداری بی رویه از آبخوانکنترل شده و تغییرات در میزان بارندگی اثر چندانی بر این روند نگذاشته است. همچنین برداشت بیرویه از آبخوان، سبب گردیدهتا در قسمتهای شرقی دشت، تراز آب زیرزمینی برخلاف روند طبیعی شیب توپوگرافی، شدیداً کاهش یافته و برگشت جبهه آبشور از سمت کویر و پهنه های گلی جنوبی دشت، به طرف مناطق مرتفعتر مشاهده گردد. مقایسه نقشه های هم پتانسیل آبزیرزمینی سالهای 1372 و 1392 بیانگر تشدید این روند با گذشت زمان می باشد.

کلیدواژه ها:

سطح آب زیرزمینی ، دشت دامغان ، برداشت بی رویه ، نفوذ آب شور ، نقشه های هم پتانسیل آب زیرزمینی